Gezondheid & Leefstijl: Veerkracht en Karakter – Groep 6

Heb je wel eens geprobeerd om te begrijpen waarom je vriend verdrietig was, of waarom je zusje boos werd? 🤔 Het vermogen om de wereld door andermans ogen te bekijken wordt empathie genoemd, en het is een van de belangrijkste vaardigheden die je kunt leren!

Een perspectief is de manier waarop iemand naar de wereld kijkt. Net zoals jij en je vrienden verschillende lievelingskleuren hebben, hebben jullie ook verschillende gedachten en gevoelens over dezelfde situaties. Bijvoorbeeld, als het regent, vind jij het misschien jammer omdat je niet naar buiten kunt spelen, maar een bloem in de tuin zou blij zijn met het water! 🌧️🌸

Als je leert begrijpen hoe anderen zich voelen, kun je:

• Betere vriendschappen maken omdat je begrijpt wat je vrienden nodig hebben
• Conflicten voorkomen door situaties vanuit verschillende kanten te bekijken
• Anderen helpen omdat je begrijpt wanneer ze verdrietig of boos zijn
• Zelf gelukkiger worden omdat je meer verbinding voelt met anderen

Luister actief 👂 Als iemand praat, luister dan niet alleen naar de woorden, maar ook naar hoe ze klinken. Klinken ze verdrietig, boos, of opgewonden?

Stel vragen ❓ Als je niet begrijpt waarom iemand iets doet, vraag dan: "Waarom vind je dat?" of "Hoe voel je je daarbij?"

Let op lichaamstaal 👀 Mensen laten vaak zien hoe ze zich voelen door hun gezichtsuitdrukking, hoe ze staan, of hoe ze bewegen.

Denk aan een situatie waarin je het niet eens was met een vriend of familielid. Probeer nu drie redenen te bedenken waarom die persoon misschien anders dacht. Dit is niet makkelijk, maar het helpt je om flexibeler te denken!

Stel je voor dat je klasgenoot Lisa altijd stil is tijdens groepswerk. Je zou kunnen denken dat ze lui is, maar als je haar perspectief probeert te begrijpen, ontdek je misschien dat ze verlegen is of bang om fouten te maken. Door dit te begrijpen, kun je haar helpen door vriendelijk te zijn en haar aan te moedigen!

Respect is als een magisch ingrediënt dat elke relatie beter maakt! ✨ Maar wat betekent respect eigenlijk, en waarom is het zo belangrijk om anderen respectvol te behandelen?

Respect betekent dat je anderen waardeert en hun gevoelens, meningen en grenzen belangrijk vindt. Het is als een cadeautje dat je aan anderen geeft door vriendelijk, eerlijk en attent te zijn. 🎁

Als je anderen respectvol behandelt, gebeuren er geweldige dingen:

Vriendschappen worden sterker 💪 Wanneer je respectvol bent tegen je vrienden, voelen zij zich veilig en gewaardeerd. Ze weten dat je om hen geeft en dat ze je kunnen vertrouwen. Dit maakt jullie vriendschap veel hechter!

De klas wordt een fijnere plek 🏫 Als iedereen respectvol is, voelt de klas veilig en gezellig aan. Niemand is bang om vragen te stellen of fouten te maken, omdat iedereen aardig tegen elkaar is.

Je krijgt respect terug 🔄 Respect werkt als een boomerang - als je het weggeeft, komt het vaak terug! Mensen die respectvol behandeld worden, zijn meestal ook respectvoller naar jou toe.

In gesprekken:

• Luisteren als anderen praten 👂
• Niet onderbreken
• Vriendelijke woorden gebruiken
• "Alsjeblieft" en "dankjewel" zeggen

Bij meningsverschillen:

• Rustig blijven als je het niet eens bent
• Niet schelden of gemene dingen zeggen
• Proberen te begrijpen waarom de ander zo denkt
• Zoeken naar een oplossing samen

Met spullen en ruimtes:

• Voorzichtig zijn met andermans spullen
• De klas netjes houden
• Wachten met praten als de juf lesgeeft

Stel je voor dat je nieuwe klasgenoot Ahmed is. Hij spreekt nog niet zo goed Nederlands en is een beetje verlegen. Als je hem respectvol behandelt door geduldig te zijn, hem te helpen en vriendelijk te zijn, zal hij zich welkom voelen. Hij zal waarschijnlijk ook aardig tegen jou zijn en misschien wel je nieuwe beste vriend worden! 🤝

Het is ook belangrijk om respectvol naar jezelf te zijn! Dit betekent:

• Trots zijn op je eigen goede eigenschappen
• Vriendelijk tegen jezelf zijn als je fouten maakt
• Voor jezelf opkomen als iemand niet respectvol tegen je is
• Goede keuzes maken voor je eigen gezondheid en geluk

Heb je wel eens een roddel gehoord en hem doorverteld, alleen om er later achter te komen dat het helemaal niet waar was? 😰 Of heb je ooit een klein leugentje verteld dat steeds groter werd? In dit deel leren we waarom eerlijkheid zo belangrijk is en wat er kan gebeuren als we onjuiste informatie verspreiden.

Roddels en leugens zijn als giftige planten 🌿☠️ - ze lijken misschien klein en onschuldig, maar ze kunnen veel schade aanrichten!

Roddels kunnen vriendschappen kapot maken. Stel je voor dat iemand vertelt dat je beste vriend gemene dingen over je heeft gezegd, terwijl dat helemaal niet waar is. Je zou je gekwetst voelen en misschien boos worden op je vriend, terwijl hij niets verkeerd heeft gedaan!

Leugens zorgen voor vertrouwensproblemen. Als mensen ontdekken dat je tegen hen hebt gelogen, zullen ze je minder snel geloven, zelfs als je later wel de waarheid vertelt. Vertrouwen opbouwen duurt lang, maar het kapot maken gaat heel snel.

Leugens en roddels werken als dominostenen - eentje valt om en dan vallen alle andere ook om! Hier is hoe dat gaat:

1. De eerste dominosteen: Je hoort iets dat misschien niet waar is
2. De tweede: Je vertelt het door aan een vriend
3. De derde: Je vriend vertelt het aan iemand anders, maar het verhaal verandert een beetje
4. De vierde: Die persoon vertelt het weer door, en het wordt nog meer veranderd
5. De crash: Uiteindelijk komt het verhaal terug bij de persoon waar het over ging, maar het is nu heel anders dan het oorspronkelijke verhaal!

Stel jezelf deze vragen: 🤔

• Weet ik zeker dat dit waar is?
• Heb ik dit zelf gezien of gehoord?
• Zou het kwetsend zijn voor iemand als ik dit doorvertel?
• Is het belangrijk dat anderen dit weten?

Ga naar de bron 🔍 Als je iets hoort over een vriend, vraag het dan direct aan hem of haar. Bijvoorbeeld: "Hé Lisa, ik hoorde dat je boos was op mij. Klopt dat? Kunnen we erover praten?"

Wacht even voordat je doorvertelt ⏸️ Als je iets schokkends hoort, neem dan even de tijd om na te denken voordat je het aan anderen vertelt.

Het is wel goed om positieve en waardevolle informatie te delen! Bijvoorbeeld:

• "Sarah heeft me echt geholpen met wiskunde vandaag!"
• "De nieuwe leerling in onze klas is heel goed in voetbal!"
• "Onze juf is trots op hoe hard we allemaal hebben gewerkt!"

Iedereen maakt wel eens fouten. Als je ontdekt dat je onjuiste informatie hebt doorverteld:

1. Geef het toe - "Sorry, ik denk dat ik je verkeerde informatie heb gegeven"
2. Zet het recht - Vertel de juiste informatie als je die hebt
3. Leer ervan - Probeer het de volgende keer beter te doen

Door eerlijk te zijn, bouw je sterke vriendschappen op die gebaseerd zijn op vertrouwen en respect! 💪❤️

Iedereen heeft momenten waarin iets moeilijk lijkt of waarin je het liefst zou opgeven. 😤 Maar wist je dat je een innerlijke held hebt die je kan helpen om door te zetten? Deze held heet doorzettingsvermogen, en je kunt hem trainen om sterker te worden!

Doorzettingsvermogen is het vermogen om vol te houden, zelfs als iets moeilijk, saai of eng lijkt. Het is als een spier 💪 - hoe meer je het oefent, hoe sterker het wordt!

Heb je wel eens gemerkt dat de dingen waar je het meest trots op bent, vaak de dingen zijn die het moeilijkst waren? Zoals eindelijk leren fietsen, een moeilijke puzzel oplossen, of vrienden maken op een nieuwe school. Dit komt omdat uitdagingen ons laten groeien! 🌱

Tool 1: De kleine stapjes methode 👣 In plaats van naar de hele berg te kijken, kijk je alleen naar de volgende stap. Als je bijvoorbeeld een groot project hebt voor school, begin je gewoon met één klein onderdeel.

Voorbeeld: Je moet een presentatie maken over dieren. In plaats van te denken "Dit is veel te veel werk!", denk je: "Ik ga vandaag eerst één dier uitzoeken."

Tool 2: De hulp-zoeker strategie 🤝 Je hoeft niet alles alleen te doen! Als je vastloopt, kun je hulp vragen aan:

• Je juf of meester
• Je ouders of verzorgers
• Oudere broers, zussen of vrienden
• Klasgenoten die goed zijn in dat onderwerp

Tool 3: De positieve gedachten-generator 🌈 In plaats van "Ik kan dit niet" denk je "Ik kan dit nog niet, maar ik ga het leren!" Dit kleine woordje "nog" maakt een groot verschil!

Tool 4: De fout-is-een-vriend methode 😊 Fouten zijn niet eng - ze zijn je vrienden die je leren hoe het beter kan! Elke fout is als een aanwijzing in een spel die je dichter bij het goede antwoord brengt.

Emma en de wiskunde: Emma vond rekenen heel moeilijk. Elke dag oefende ze tien minuten extra, en als ze iets niet snapte, vroeg ze het aan haar zus. Na twee maanden begreep ze het ineens! Nu helpt zij andere kinderen met rekenen.

Thijs en het voetbal: Thijs was de kleinste van zijn team en miste vaak de bal. Maar hij bleef oefenen in de tuin en vroeg tips aan zijn trainer. Nu is hij één van de beste spelers van het team!

1. Kies iets dat je moeilijk vindt (bijvoorbeeld een vak op school of een sport)
2. Maak er kleine stapjes van (bijvoorbeeld: "Ik ga elke dag 15 minuten oefenen")
3. Bedenk wie je kan helpen (bijvoorbeeld: "Ik vraag mijn vader om me te helpen")
4. Maak een plan voor als het moeilijk wordt (bijvoorbeeld: "Als ik gefrustreerd raak, neem ik even pauze en probeer het daarna opnieuw")

Als je leert om vol te houden, word je niet alleen beter in dat specifieke ding - je wordt ook zelfverzekerder, sterker en gelukkiger! Je ontdekt dat je meer kunt dan je dacht, en dat maakt je klaar voor nog grotere uitdagingen in de toekomst.

Heb je wel eens iets gedaan waarvan je later dacht: "Oeps, dat was niet slim"? 🤦‍♀️ Dat overkomt iedereen! Het belangrijke is niet dat je nooit fouten maakt, maar hoe je ermee omgaat als je ze wel maakt.

Verantwoordelijkheid nemen betekent dat je erkent dat jij de keuze hebt gemaakt, ook als het niet de beste keuze was. Het is als het eigenaar zijn van een huisdier 🐕 - je zorgt voor het, ook als het soms lastig is!

Eerlijk zijn over je fouten is eigenlijk heel moedig! Het laat zien dat je:

• Dapper bent om de waarheid te vertellen
• Volwassen genoeg bent om je fouten toe te geven
• Betrouwbaar bent omdat je niet liegt
• Wijs bent omdat je wilt leren van je fouten

Stap 1: Erken wat er gebeurd is ✋ "Ja, ik heb dat gedaan." Geen excuses, geen beschuldigingen van anderen. Gewoon eerlijk zijn.

Voorbeeld: "Ik heb je favoriete potlood gebroken toen ik het zonder toestemming pakte."

Stap 2: Neem de verantwoordelijkheid 💪 "Het was mijn keuze en mijn fout." Dit betekent dat je niet de schuld geeft aan anderen of aan de situatie.

Voorbeeld: "Het was mijn fout omdat ik het had moeten vragen voordat ik het pakte."

Stap 3: Maak excuses die echt gemeend zijn 💙 "Het spijt me." Zeg dit alleen als je het echt meent. Leg uit waarom het je spijt.

Voorbeeld: "Het spijt me omdat ik weet dat het je favoriete potlood was en nu kun je er niet meer mee schrijven."

Stap 4: Maak het goed en leer ervan 🔧 "Wat kan ik doen om het goed te maken?" En: "Hoe kan ik voorkomen dat dit weer gebeurt?"

Voorbeeld: "Ik koop een nieuw potlood voor je, en voortaan vraag ik altijd eerst voordat ik iets van jou pak."

Het is normaal om soms de neiging te hebben om excuses te maken of anderen de schuld te geven. Dit doen mensen omdat:

• Ze bang zijn om in de problemen te komen
• Ze zich schamen voor hun fout
• Ze denken dat anderen hen niet meer aardig zullen vinden

Maar eigenlijk gebeurt het tegenovergestelde! Mensen respecteren je juist meer als je eerlijk bent over je fouten.

Excuses proberen de schuld weg te nemen: "Het was niet mijn schuld omdat..." Uitleg helpt anderen begrijpen wat er gebeurde: "Dit is wat er gebeurde, en ik neem de verantwoordelijkheid voor mijn deel."

Als je leert om verantwoordelijkheid te nemen:

• Mensen vertrouwen je meer omdat ze weten dat je eerlijk bent
• Je voelt je beter over jezelf omdat je niet hoeft te liegen of je schuldig te voelen
• Je leert sneller omdat je niet bang bent om fouten te maken
• Je relaties worden sterker omdat mensen weten dat je betrouwbaar bent

Denk aan een situatie waarin je recent een fout hebt gemaakt. Vraag jezelf af:

1. Heb ik eerlijk erkend wat ik deed?
2. Heb ik de verantwoordelijkheid genomen?
3. Heb ik oprechte excuses gemaakt?
4. Heb ik geprobeerd het goed te maken?
5. Heb ik geleerd hoe ik het de volgende keer beter kan doen?

Verantwoordelijkheid nemen is als een superkracht - het maakt je sterker, betrouwbaarder en gelukkiger! 💫

Je lichaam en geest zijn als een geweldige machine die goed onderhoud nodig heeft! 🤖✨ Elke dag maak je keuzes die invloed hebben op hoe je je voelt, hoe goed je kunt leren, en hoe gelukkig je bent. Laten we ontdekken welke keuzes je helpen om je beste zelf te zijn!

Gezonde keuzes zijn als brandstof voor een auto ⛽ - ze geven je de energie en kracht die je nodig hebt om alles te doen wat je leuk vindt! Als je gezonde keuzes maakt:

• Heb je meer energie om te spelen en te leren
• Voel je je gelukkiger en minder prikkelbaar
• Kun je je beter concentreren op school
• Groei en ontwikkel je je lichaam en hersenen goed
• Ben je minder vaak ziek

Pijler 1: Voeding - Je lichaam voeden 🍎

Je lichaam heeft verschillende soorten voedsel nodig, net zoals een tuin verschillende soorten voedingsstoffen nodig heeft om te groeien!

Wat je lichaam nodig heeft:

• Fruit en groenten 🥕🍌 geven je vitamines en mineralen
• Granen 🍞 geven je energie voor de hele dag
• Eiwitten 🥜🐟 helpen je spieren en hersenen groeien
• Zuivel 🥛 maakt je botten en tanden sterk
• Water 💧 houdt alles in je lichaam goed werkend

Praktische tips:

• Probeer elke maaltijd minstens één groente of fruit te eten
• Drink water in plaats van frisdrank als je dorst hebt
• Eet niet te veel snoep - bewaar het voor speciale momenten

Pijler 2: Beweging - Je lichaam actief houden 🏃‍♀️

Bewegen is niet alleen goed voor je spieren - het maakt ook je hersenen gelukkiger! Als je beweegt, maakt je lichaam stoffen aan die je een goed gevoel geven.

Manieren om te bewegen:

• Sporten zoals voetbal, zwemmen of basketbal 🏀
• Spelletjes zoals tikkertje, verstoppertje of touwtjespringen 🪢
• Wandelen of fietsen naar school of in het park 🚲
• Dansen op je favoriete muziek 💃
• Helpen in huis of de tuin 🌱

Doel: Probeer elke dag minstens 60 minuten te bewegen - dat hoeft niet allemaal in één keer!

Pijler 3: Slaap - Je batterij opladen 😴

Slaap is als het opladen van je telefoon - zonder genoeg slaap werkt alles veel langzamer en slechter!

Waarom slaap belangrijk is:

• Je hersenen ordenen en bewaren wat je die dag hebt geleerd
• Je lichaam groeit en herstelt zichzelf
• Je immuunsysteem wordt sterker om ziektjes te bestrijden
• Je humeur wordt beter - je bent minder prikkelbaar

Tips voor goede slaap:

• Ga elke avond ongeveer op hetzelfde tijdstip naar bed
• Doe rustgevende activiteiten voor het slapen (lezen, rustige muziek)
• Zorg dat je kamer donker en stil is
• Vermijd schermen (tv, tablet, telefoon) vlak voor het slapen

Pijler 4: Sociale verbindingen - Je hart voeden ❤️

Mensen zijn sociale wezens - we hebben elkaar nodig om gelukkig te zijn!

Gezonde sociale keuzes:

• Tijd doorbrengen met familie en vrienden
• Aardig zijn tegen anderen
• Hulp vragen als je die nodig hebt
• Grenzen stellen als iemand niet aardig tegen je is
• Nieuwe vriendschappen maken

Stel je voor dat elke keuze die je maakt een tak is op een boom. Gezonde keuzes laten mooie bladeren en vruchten groeien, terwijl ongezonde keuzes dorre takken maken.

Voorbeeld:

• Gezonde keuze: "Ik ga naar buiten voetballen" → Resultaat: Meer energie, plezier, nieuwe vrienden
• Minder gezonde keuze: "Ik ga de hele middag gamen" → Resultaat: Minder energie, hoofdpijn, gemiste kansen om vrienden te zien

Je hoeft niet alles tegelijk te veranderen! Kies één kleine verandering per week:

• Week 1: Elke dag een extra glas water drinken
• Week 2: 10 minuten wandelen na het eten
• Week 3: Een kwartier eerder naar bed gaan
• Week 4: Elke dag een groente of fruit erbij eten

Kleine veranderingen worden grote gewoontes, en grote gewoontes leiden tot een gelukkiger en gezonder leven! 🌟

Heb je wel eens een puzzel gemaakt van 1000 stukjes? 🧩 In het begin lijkt het onmogelijk, maar door stukje voor stukje te werken, creëer je uiteindelijk iets moois! Doelen stellen werkt op dezelfde manier - grote dromen worden werkelijkheid door kleine, slimme stappen.

Een doel is iets specifieks dat je wilt bereiken of leren. Het verschil tussen een droom en een doel is dat een doel een plan heeft! 🎯

Voorbeelden:

• Droom: "Ik wil goed worden in tekenen"
• Doel: "Ik ga elke dag 15 minuten tekenen zodat ik over 2 maanden een mooi portret kan maken"

S - Specifiek 🎯 Je doel moet duidelijk zijn. In plaats van "Ik wil beter worden in voetbal", zeg je "Ik wil leren om de bal 10 keer achter elkaar hoog te houden".

M - Meetbaar 📏 Je moet kunnen zien of je vooruitgang boekt. "10 keer achter elkaar" is meetbaar, "beter worden" is dat niet.

A - Haalbaar 💪 Je doel moet uitdagend zijn, maar niet onmogelijk. Als je nog nooit hebt gevoetbald, begin dan niet met het doel om in het Nederlandse elftal te komen!

R - Relevant ❤️ Het moet iets zijn wat JIJ belangrijk vindt, niet wat anderen van je verwachten.

T - Tijdgebonden ⏰ Geef jezelf een deadline. "Over 2 maanden" werkt beter dan "ooit".

Grote doelen kunnen eng lijken, maar je kunt ze opsplitsen in kleine "treden" die makkelijker te beklimmen zijn!

Voorbeeld: Het doel "Ik wil goed worden in gitaar spelen"

Grote doel (bovenkant van de trap): Een liedje kunnen spelen voor vrienden

Trede 5: Een heel simpel liedje kunnen spelen Trede 4: Akkoorden soepel kunnen wisselen Trede 3: Drie basis akkoorden kunnen spelen Trede 2: Leren hoe je de gitaar vasthoudt Trede 1 (vandaag): Een gitaar vinden om mee te oefenen

Het bijhouden van je vooruitgang is als een spelletje waarbij je punten verzamelt! Hier zijn leuke manieren om dit te doen:

De kalender-methode 📅 Zet elke dag dat je aan je doel werkt een sticker of kruis op de kalender. Probeer een "ketting" van opeenvolgende dagen te maken!

Het groei-diagram 📈 Teken een lijn die laat zien hoe je vooruitgaat. Als je doel is om 50 woorden per minuut te kunnen typen, kun je elke week je snelheid meten en opschrijven.

De foto-dagboek methode 📸 Als je doel iets visueel is (zoals tekenen of een instrument leren), maak dan elke week een foto of video van je vooruitgang.

Het punt-systeem 🏆 Geef jezelf punten voor elke dag dat je aan je doel werkt. Verzamel ze om jezelf te belonen!

Het is normaal om soms een dag over te slaan! 🤗 Het belangrijke is dat je weer opkrabbelt en verdergaat. Stel je voor dat je een videospelletje speelt - als je "doodgaat", begin je gewoon opnieuw!

Strategieën voor moeilijke dagen:

• Maak het makkelijker: Als je normaal 30 minuten oefent, doe dan 10 minuten
• Vraag om steun: Vertel familie of vrienden over je doel zodat zij je kunnen aanmoedigen
• Herinner jezelf waarom: Denk terug aan waarom je dit doel wilde bereiken
• Vier kleine overwinningen: Elke kleine vooruitgang telt!

Beloon jezelf voor je harde werk! Dit hoeven geen grote dingen te zijn:

• Dagelijkse beloning: Een leuke activiteit na het werken aan je doel
• Wekelijkse beloning: Iets speciaals als je die week goed hebt geoefend
• Mijlpaal beloning: Een grotere beloning als je een belangrijke stap hebt bereikt

Voorbeelden van beloning:

• Extra speeltijd
• Een lekkere traktatie
• Een leuke activiteit met vrienden
• Een nieuwe tekenset of boek

Het mooiste aan doelen bereiken is dat de dingen die eerst moeilijk waren, gewoontes worden. Net zoals tandenpoetsen nu automatisch gaat, wordt oefenen voor je doel ook steeds makkelijker!

Onthoud: Elke expert was ooit een beginner. Elke kampioen heeft klein begonnen. Jij kunt alles bereiken wat je wilt - één stap tegelijk! 🌟

Wist je dat je gedachten net zo krachtig kunnen zijn als een superheldenkracht? 🦸‍♀️ Ze kunnen je helpen om je doelen te bereiken, maar ze kunnen je ook tegenhouden. Het goede nieuws is dat je kunt leren om de baas te zijn over je eigen gedachten!

Alles in je hoofd is met elkaar verbonden, zoals een ketting:

Gedachte → Gevoel → Gedrag → Resultaat

Voorbeeld 1 (positieve ketting):

• Gedachte: "Ik ga dit vast kunnen leren!"
• Gevoel: Opgewonden en zelfverzekerd 😊
• Gedrag: Hard oefenen en hulp vragen als nodig
• Resultaat: Je leert het inderdaad!

Voorbeeld 2 (negatieve ketting):

• Gedachte: "Dit is veel te moeilijk voor mij"
• Gevoel: Bang en ontmoedigd 😰
• Gedrag: Niet oefenen of snel opgeven
• Resultaat: Het lukt inderdaad niet

Het interessante is dat je kunt kiezen hoe deze ketting begint!

Iedereen heeft twee soorten stemmetjes in hun hoofd:

Het Helpende Stemmetje 👼

• "Je kunt dit!"
• "Probeer het nog een keer"
• "Elke fout is een kans om te leren"
• "Je bent al veel verder gekomen!"

Het Belemmerende Stemmetje 😈

• "Je bent er niet goed in"
• "Anderen zijn veel beter dan jij"
• "Dit gaat toch niet lukken"
• "Waarom zou je het proberen?"

Het doel is niet om het belemmerende stemmetje helemaal weg te krijgen (dat kan niet), maar om vaker naar het helpende stemmetje te luisteren.

Soms geloven we gedachten die helemaal niet waar zijn! Als een detective kun je je gedachten onderzoeken:

Stap 1: Vang de gedachte 🎣 Let op wanneer je een negatieve gedachte hebt. Bijvoorbeeld: "Ik ben slecht in wiskunde."

Stap 2: Zoek naar bewijs 🔍

• Bewijs VOOR: "Ik heb een lage cijfer gehaald voor de laatste toets"
• Bewijs TEGEN: "Ik heb wel eens goede sommen gemaakt", "Ik begrijp sommige onderdelen wel", "Ik heb nog maar pas begonnen met leren"

Stap 3: Maak een eerlijkere gedachte ⚖️ "Ik vind wiskunde moeilijk, maar ik kan beter worden door te oefenen en hulp te vragen."

Je kunt negatieve gedachten "transformeren" in helpende gedachten:

Je gevoelens zijn als een intern weerbericht dat beïnvloedt hoe je je gedraagt:

Als je je blij voelt: 😄

• Je bent aardiger tegen anderen
• Je probeert nieuwe dingen
• Je geeft niet snel op
• Je helpt anderen graag

Als je je boos voelt: 😠

• Je zegt misschien dingen die je niet meent
• Je kunt minder goed nadenken
• Je wilt misschien alleen zijn
• Kleine problemen lijken groter

Als je je verdrietig voelt: 😢

• Je hebt minder energie
• Alles lijkt moeilijker
• Je wilt misschien troost van anderen
• Je kunt je moeilijk concentreren

Als je merkt dat negatieve gedachten of gevoelens je in de weg staan:

S - Stop ✋ Pauzeer wat je aan het doen bent T - Take a breath 🫁 Neem een paar diepe ademteugen O - Observe 👀 Let op wat je denkt en voelt P - Proceed ➡️ Kies bewust hoe je verder wilt gaan

Net zoals je planten water geeft om te laten groeien, kun je positieve gedachten voeden:

Dankbaarheids-oefening: Schrijf elke avond 3 dingen op waar je dankbaar voor bent Complimenten-spiegel: Geef jezelf elke ochtend een compliment in de spiegel Successen vieren: Schrijf op wanneer je iets goed doet, hoe klein ook Vriendelijke gedachten: Denk bewust iets aardigs over klasgenoten

Onthoud: Je gedachten maken je niet - je kunt ze veranderen! Net zoals je kunt leren fietsen of zwemmen, kun je ook leren om positiever te denken. Het duurt even om het onder de knie te krijgen, maar het wordt steeds makkelijker! 🧠💪

Je hoeft geen cape te dragen om een superheld te zijn! 🦸‍♂️ Elke dag krijg je kansen om een verschil te maken in je school en buurt. Laten we ontdekken hoe jij een echte held kunt worden door kleine maar belangrijke acties.

Burgerschap betekent dat je een actief lid bent van je gemeenschap. Net zoals je thuis taken hebt en rechten, heb je ook verantwoordelijkheden en mogelijkheden in je school en buurt. Het gaat over bijdragen in plaats van alleen maar ontvangen. 🤝

Je hebt verschillende "cirkels" waarin je invloed kunt hebben:

Cirkel 1: Jezelf 👤

• Gezonde keuzes maken
• Respectvol gedrag tonen
• Je beste beentje voorzetten

Cirkel 2: Je directe omgeving 👥

• Je familie en vrienden helpen
• Aardig zijn tegen klasgenoten
• Je spullen netjes houden

Cirkel 3: Je school 🏫

• Meedoen aan schoolactiviteiten
• Nieuwe leerlingen helpen
• De schoolregels respecteren

Cirkel 4: Je buurt en gemeenschap 🏘️

• Afval opruimen in het park
• Aardige buur zijn
• Meedoen aan buurtactiviteiten

De Welkomst-held 🤗 Heb je wel eens gezien hoe eng het is om nieuw te zijn op school? Jij kunt de angst wegnemen!

• Stel jezelf voor aan nieuwe leerlingen
• Laat ze zien waar de toiletten en kantine zijn
• Vraag of ze mee willen doen met jullie spelletje
• Zit naast hen tijdens de lunch

De Schoonmaak-kampioen 🧹 Je school is van iedereen, dus iedereen kan helpen om het mooi te houden!

• Ruim je eigen rommel op
• Raap papier op dat anderen hebben laten vallen
• Zorg dat de WC netjes achterblijft
• Help mee met klassenkarweien

De Leer-mentor 🎓 Jij bent al expert in dingen die andere kinderen nog moeten leren!

• Help jongere kinderen met lezen
• Leg spelregels uit aan nieuwe leerlingen
• Deel je kennis over vakken waar je goed in bent
• Wees geduldig als iemand iets niet begrijpt

De Vredestichter ☮️ Conflicten komen voor, maar jij kunt helpen ze op te lossen!

• Help vrienden die ruzie hebben om te praten
• Sta op voor kinderen die gepest worden
• Zoek hulp van een volwassene als het nodig is
• Geef het goede voorbeeld door kalm te blijven

De Milieu-beschermer 🌍

• Doe mee aan opruimacties in het park
• Gebruik de prullenbak en recycling
• Bespaar water en energie thuis
• Plant bloemen of verzorg planten

De Buurt-helper 🚲

• Help oudere buren met boodschappen dragen
• Pas op huisdieren van buren tijdens vakanties
• Groet mensen vriendelijk op straat
• Meld kapotte dingen aan volwassenen

De Evenementen-organisator 🎉

• Doe mee aan buurtfeesten
• Help bij schoolkermissen of sportdagen
• Organiseer kleine activiteiten voor vrienden
• Steun goede doelen door mee te doen aan acties

Wanneer jij iets goeds doet, inspireert dat anderen om ook iets goeds te doen. Het is als een sneeuwbal die van een berg rolt en steeds groter wordt!

Voorbeeld:

1. Jij rapt een papiertje op in de pauze
2. Je vriend ziet dit en besluit hetzelfde te doen
3. Andere kinderen merken het op en doen mee
4. De hele speelplaats wordt schoner
5. Iedereen voelt zich beter op een nette school

Op school:

• Milieu-club: Recycling en energiebesparing
• Buddy-systeem: Grote kinderen helpen kleine kinderen
• Schoolkrant: Nieuws en verhalen delen
• Sportcommissie: Activiteiten organiseren
• Hulp bij schoolevenmenten

In de buurt:

• Buurtopruiming op Nationale Opschoondag
• Bezoeken aan bejaardentehuis
• Verkoop voor het goede doel
• Buurt-groenprojecten
• Voedselverzameling voor de voedselbank

Het mooiste van een goede burger zijn, is niet wat je krijgt, maar hoe het je laat voelen:

• Trots omdat je verschil maakt
• Verbondenheid met je gemeenschap
• Waardering van anderen
• Zelfvertrouwen omdat je nuttig bent
• Geluk omdat helpen goed voelt

Onthoud: Elke grote verandering begint met kleine acties. Jij kunt vandaag nog beginnen met je eerste heldendaad! 🌟

Heb je wel eens gemerkt dat jongere kinderen naar je kijken en proberen te doen wat jij doet? 👀 Als groep 6 leerling ben jij een rolmodel geworden, of je het nu doorhebt of niet! Dat is een speciale verantwoordelijkheid, maar ook een geweldige kans om de wereld een beetje mooier te maken.

Een rolmodel zijn betekent dat anderen naar jouw gedrag kijken en daarvan leren. Het is als een levende les zijn! 📖 Je hoeft niet perfect te zijn - het gaat erom dat je je best doet om goede keuzes te maken en anderen te inspireren.

Jouw acties hebben meer invloed dan je denkt:

Positieve invloed:

• Als jij aardig bent tegen nieuwe leerlingen, doen anderen dat ook
• Als jij hard werkt voor school, inspireer je klasgenoten om hetzelfde te doen
• Als jij hulp aanbiedt, leren anderen ook helpend te zijn
• Als jij respect toont, verspreid je een cultuur van respect

Negatieve invloed (waarom je voorbeeld belangrijk is):

• Als jij pesten goedkeurt, denken anderen dat het oké is
• Als jij schoolwerk niet serieus neemt, kunnen anderen dat overnemen
• Als jij respectloos bent, kunnen anderen denken dat het normaal is

Pijler 1: Vriendelijkheid en Inclusie 🤗

Wat kun je doen:

• Groet iedereen vriendelijk, ook kinderen die je niet zo goed kent
• Nodig anderen uit om mee te doen als je een spelletje speelt
• Sta op voor kinderen die gepest of buitengesloten worden
• Vind iets positiefs om te zeggen over elke klasgenoot

Waarom het werkt: Vriendelijkheid is aanstekelijk! Als jij begint met aardig zijn, volgen anderen vaak je voorbeeld.

Pijler 2: Doorzettingsvermogen en Werkethiek 💪

Wat kun je doen:

• Geef niet op als iets moeilijk wordt, zodat anderen zien dat volhouden loont
• Vraag om hulp als je die nodig hebt, om te laten zien dat dat slim is
• Vier kleine successen zodat anderen zien dat vooruitgang belangrijk is
• Leer van fouten en laat zien dat dat normaal is

Waarom het werkt: Kinderen leren meer van wat ze zien dan van wat ze horen. Jouw volharding inspireert hen om ook door te zetten.

Pijler 3: Empathie en Zorgzaamheid ❤️

Wat kun je doen:

• Let op wanneer iemand verdrietig of boos lijkt
• Vraag hoe het gaat als je merkt dat iemand een moeilijke dag heeft
• Delen wanneer je merkt dat iemand iets vergeten is
• Luister echt als iemand je iets vertelt

Waarom het werkt: Zorgzaamheid maakt dat anderen zich veilig voelen en inspireert hen om ook zorgzaam te zijn.

Pijler 4: Integriteit en Eerlijkheid ⚖️

Wat kun je doen:

• Zeg de waarheid, ook als het moeilijk is
• Houd je aan afspraken die je maakt
• Neem verantwoordelijkheid voor je fouten
• Verdedig wat juist is, ook als het onpopulair is

Waarom het werkt: Eerlijkheid bouwt vertrouwen op, en mensen volgen leiders die ze vertrouwen.

Voor jongere leerlingen (groep 1-4):

• Help hen met lezen door samen boekjes te lezen
• Leer hen spelregels uit tijdens de pauze
• Bescherm hen als oudere kinderen niet aardig zijn
• Vier hun successen alsof het jouw eigen successen zijn

Voor klasgenoten:

• Deel kennis over onderwerpen waar je goed in bent
• Moedig aan als iemand het moeilijk heeft
• Bemiddel als er conflicten zijn
• Erken de sterke punten van anderen

Voor jongere broers/zussen thuis:

• Wees geduldig als ze vragen stellen
• Laat zien hoe je problemen oplost
• Help met huiswerk zonder het over te nemen
• Bescherm hen wanneer dat nodig is

Jouw positieve invloed werkt als ripples (golven) in water:

1. Jij doet iets goeds
2. Eén persoon ziet het en wordt geïnspireerd
3. Die persoon doet iets soortgelijks
4. Meer mensen zien het en doen mee
5. De hele omgeving wordt positiever

Echt voorbeeld: Een meisje in groep 6 begon elke dag de juf te bedanken aan het eind van de les. Andere kinderen zagen dit en begonnen het ook te doen. Nu heeft de hele klas de gewoonte om dankbaar te zijn, en de juf voelt zich veel meer gewaardeerd!

Soms kan het zwaar voelen om altijd een goed voorbeeld te geven:

Het is oké om fouten te maken ✅ Rolmodels zijn niet perfect - ze laten zien hoe je kunt leren van fouten.

Je hoeft niet iedereen te redden ✅ Je kunt niet alle problemen oplossen, maar je kunt wel je best doen om te helpen waar je kunt.

Zorg ook voor jezelf ✅ Je kunt anderen alleen goed helpen als het goed gaat met jezelf.

Als je een inspirerend voorbeeld bent:

• Mensen vertrouwen je meer
• Je voelt je goed over jezelf
• Je maakt vrienden die je respecteren
• Je ontwikkelt leiderschapskwaliteiten voor later
• Je draagt bij aan een betere wereld

Onthoud: Je hoeft geen volwassene te zijn om een verschil te maken. Elke dag opnieuw kun je kiezen om een inspiratie te zijn voor anderen! 🌟

Stel je voor dat je op weg bent naar je favoriete speeltuin, maar er staat een grote muur in de weg. 🧱 Wat doe je? Ga je naar huis? Of zoek je een manier om eroverheen, eronder door, of eromheen te gaan? In het leven kom je ook muren tegen - obstakels die in de weg staan van wat je wilt bereiken. Maar met de juiste aanpak kun je van elke muur een brug maken!

Een obstakel is iets dat het moeilijk maakt om je doel te bereiken. Obstakels kunnen zijn:

Fysieke obstakels 🏔️

• Je bent niet sterk genoeg om iets te tillen
• Je kunt nog niet hoog genoeg springen
• Het regent te hard om buiten te spelen

Mentale obstakels 🧠

• Je begrijpt een wiskundeopgave niet
• Je bent bang om een presentatie te geven
• Je weet niet hoe je een nieuw spel moet spelen

Sociale obstakels 👥

• Je vrienden willen een ander spel spelen
• Je nieuwe klasgenoot spreekt een andere taal
• Je bent te verlegen om nieuwe vrienden te maken

Emotionele obstakels 💭

• Je voelt je teleurgesteld na een slechte cijfer
• Je bent bang om fouten te maken
• Je hebt geen zin om iets te proberen

Doorzettingsvermogen is je geheime superkracht om obstakels te overwinnen. Het werkt als een speciale bril die je helpt obstakels anders te bekijken:

Zonder doorzettingsvermogen zie je: 🔴

• "Deze muur is te hoog"
• "Dit is onmogelijk"
• "Ik kan dit niet"
• "Het heeft geen zin"

Met doorzettingsvermogen zie je: 🟢

• "Hoe kan ik over deze muur heen komen?"
• "Dit is uitdagend, maar niet onmogelijk"
• "Ik kan dit leren"
• "Elke poging brengt me dichter bij mijn doel"

C - Calm down (Kalmeer) 🧘‍♀️ Als je tegen een obstakel aanloopt, neem dan eerst een diepe ademteug. Paniek en frustratie maken het alleen maar moeilijker om een oplossing te vinden.

L - Look at the problem (Bekijk het probleem) 👀 Wat is het echte probleem? Soms lijkt iets groter dan het werkelijk is. Probeer het obstakel in kleine stukjes te verdelen.

I - Imagine solutions (Bedenk oplossingen) 💡 Brainstorm zoveel mogelijk oplossingen, ook gekke ideeën! Soms leidt een gek idee tot een briljante oplossing.

M - Make a plan (Maak een plan) 📋 Kies de beste oplossing en maak een stap-voor-stap plan.

B - Begin and be brave (Begin en wees moedig) 🚀 Neem de eerste stap, ook al ben je een beetje bang. Moed is niet het ontbreken van angst, maar doorgaan ondanks de angst.

Sarah en de moeilijke wiskundeopgave 🔢 Obstakel: Sarah begrijpt breuken niet en heeft morgen een toets. CLIMB in actie:

• Calm: Sarah neemt een pauze en drinkt wat water
• Look: Ze realiseert zich dat ze vooral moeite heeft met optellen van breuken
• Imagine: Ze kan hulp vragen aan haar zus, YouTube-video's kijken, of extra oefenen
• Make: Ze plant 30 minuten oefenen met haar zus
• Begin: Ze vraagt haar zus om hulp en oefent stap voor stap Resultaat: Sarah haalt een 7 voor de toets!

Thijs en de nieuwe sport ⚽ Obstakel: Thijs wil graag voetballen maar kan nog geen bal hooghouden. CLIMB in actie:

• Calm: Hij accepteert dat iedereen ergens moet beginnen
• Look: Hij ziet dat hij eerst moet leren de bal te controleren
• Imagine: Elke dag 10 minuten oefenen, tips vragen aan zijn broer
• Make: Hij maakt een oefenschema voor 2 weken
• Begin: Hij begint met 1 keer hooghouden en bouwt langzaam op Resultaat: Na een maand kan hij 20 keer achter elkaar hooghouden!

Vaste mindset (obstakel-denken):

• "Ik ben gewoon niet goed in wiskunde"
• "Sommige mensen zijn gewoon natuurlijke atleten"
• "Ik ben niet slim genoeg"

Groei-mindset (doorzettings-denken):

• "Ik ben nog niet goed in wiskunde, maar ik kan het leren"
• "Met oefening word ik beter in sport"
• "Mijn hersenen kunnen groeien door uitdagingen"

Het woordje "nog" is magisch! Het verandert een definitieve uitspraak in een tijdelijke situatie.

Houd een dagboek bij van obstakels die je tegenkomt en hoe je ze overwint:

Voorbeeld: Datum: 15 maart Obstakel: Ik was bang om een presentatie te geven Wat ik deed: Ik oefende 3 keer thuis voor de spiegel Resultaat: Het ging veel beter dan verwacht! Wat ik leerde: Oefenen maakt me zelfverzekerder

Elke keer als je een obstakel overwint, word je:

• Zelfverzekerder omdat je weet dat je moeilijke dingen kunt
• Wijzer omdat je nieuwe vaardigheden hebt geleerd
• Sterker omdat je mental training hebt gehad
• Trotser omdat je niet hebt opgegeven
• Voorbereid op grotere uitdagingen in de toekomst

Soms denken mensen dat hulp vragen betekent dat je zwak bent. Maar eigenlijk is het super slim! Professionele atleten hebben coaches, beroemde zangers hebben leraren, en zelfs dokters vragen advies aan andere dokters.

Wanneer hulp vragen:

• Als je na een eerlijke poging nog steeds vastloopt
• Als je gevaarlijke dingen wilt proberen
• Als je emotioneel van streek bent
• Als je nieuwe vaardigheden wilt leren

Van wie hulp vragen:

• Ouders of verzorgers
• Juf of meester
• Oudere broers, zussen of vrienden
• Experts (zoals sporttrainers of muziekleraren)

Onthoud: Elk obstakel is een verklede kans om te groeien. Zonder bergen zouden er geen prachtige uitzichten zijn! 🏔️✨

Conflicten zijn als knopen in een touw - ze lijken soms heel ingewikkeld, maar met de juiste technieken kun je ze altijd losmaken! 🪢 Als vredesdetective leer je hoe je meningsverschillen kunt oplossen zodat iedereen zich beter voelt.

Een conflict ontstaat wanneer mensen verschillende wensen, behoeften of meningen hebben en dat tot spanning leidt. Het is alsof twee treinen op hetzelfde spoor rijden - ze botsen tenzij iemand een oplossing vindt! 🚂💥🚂

Voorbeelden van conflicten:

• Jij wilt voetbal spelen, maar je vriend wilt basketbal spelen
• Je zus gebruikt jouw favoriete pen zonder te vragen
• Twee klasgenoten willen allebei dezelfde rol in het toneelstuk
• Je ouders vinden dat je eerder naar bed moet, maar jij wilt langer opblijven

Conflicten zijn eigenlijk heel normaal! Ze ontstaan omdat:

• Mensen verschillend zijn - we hebben allemaal andere voorkeuren
• Misverstanden - we begrijpen elkaar soms verkeerd
• Beperkte middelen - er is niet altijd genoeg voor iedereen
• Verschillende behoeften - wat jij belangrijk vindt, vindt een ander misschien niet belangrijk
• Emoties - als we boos, verdrietig of gefrustreerd zijn, reageren we anders

P - Pause (Pauzeer) ⏸️ Stop met wat je aan het doen bent. Als je boos bent, tel dan tot tien of neem een paar diepe ademteugen. Emoties maken het moeilijk om helder te denken.

E - Empathy (Empathie) 👁️ Probeer te begrijpen hoe de ander zich voelt. Stel jezelf de vraag: "Waarom denkt hij/zij dit? Wat heeft hij/zij nodig?"

A - Ask and listen (Vragen en luisteren) 👂 Stel open vragen zoals "Kun je me uitleggen waarom dit belangrijk voor je is?" Luister echt naar het antwoord zonder al na te denken over wat je gaat zeggen.

C - Create solutions (Oplossingen creëren) 💡 Brainstorm samen naar oplossingen waar jullie allebei blij mee zijn. Er zijn vaak meer mogelijkheden dan je in eerste instantie denkt!

E - Evaluate and agree (Evalueren en afspreken) ✅ Kies samen de beste oplossing en maak duidelijke afspraken over hoe jullie het gaan doen.

Scenario 1: De speelplaats-ruzie 🏃‍♂️ Situatie: Emma en Lisa willen allebei de schommel, maar er is er maar één vrij.

PEACE in actie:

• Pause: Beide meisjes stoppen met duwen en trekken
• Empathy: Emma realiseert zich dat Lisa ook graag wil schommelen
• Ask: "Lisa, waarom wil je zo graag schommelen?" "Omdat ik de hele dag binnen heb gezeten en echt even wil bewegen!"
• Create: Ze bedenken: om de beurt 5 minuten schommelen, samen op zoek naar een andere schommel, of een ander leuk spel bedenken
• Evaluate: Ze kiezen voor om de beurt en Emma mag eerst omdat zij er het eerst was

Scenario 2: Het groepsproject-probleem 📚 Situatie: In een groepsproject wil Jamal een presentatie maken, maar Sophie wil een poster maken.

PEACE in actie:

• Pause: Ze stoppen met discussiëren en denken even na
• Empathy: Jamal begrijpt dat Sophie goed is in tekenen, Sophie begrijpt dat Jamal graag presenteert
• Ask: "Waarom vind je een poster beter?" "Omdat ik graag teken en denk dat het visueel aantrekkelijker is."
• Create: Ze bedenken: een presentatie met zelfgemaakte posters als achtergrond, een poster met QR-code naar een video-presentatie, of het project opsplitsen
• Evaluate: Ze kiezen voor een presentatie met posters die Sophie maakt als visuele ondersteuning

Niveau 1: Meningsverschil 😐 Voorbeeld: "Ik vind pizza lekkerder dan pasta" Oplossing: Accepteren dat mensen verschillende smaken hebben

Niveau 2: Probleem 😕 Voorbeeld: "Je hebt mijn potlood gepakt zonder te vragen" Oplossing: Eerlijk gesprek en afspraken maken

Niveau 3: Conflict 😠 Voorbeeld: "Je doet nooit je deel van het groepswerk!" Oplossing: PEACE-methode gebruiken, mogelijk volwassene erbij

Niveau 4: Crisis 😡 Voorbeeld: Schreeuwen, schelden, of fysiek gedrag Oplossing: Onmiddellijk een volwassene erbij halen

Om een gesprek te beginnen:

• "Ik merk dat we het niet eens zijn. Kunnen we praten?"
• "Het lijkt alsof je boos bent. Klopt dat?"
• "Ik wil graag begrijpen hoe jij hierover denkt."

Om empathie te tonen:

• "Ik kan begrijpen dat je teleurgesteld bent."
• "Het klinkt alsof dit heel belangrijk voor je is."
• "Dat moet frustrerend zijn geweest."

Om oplossingen te zoeken:

• "Wat zou voor jou een goede oplossing zijn?"
• "Hoe kunnen we dit samen oplossen?"
• "Wat als we...?"

Om af te sluiten:

• "Zijn we het hier allebei mee eens?"
• "Hoe gaan we dit de volgende keer doen?"
• "Bedankt dat je met me wilde praten."

Soms kun je conflicten niet zelf oplossen. Haal een volwassene erbij als:

• Iemand gevaar loopt (fysiek geweld)
• Emoties te hoog oplopen (veel schreeuwen, huilen)
• Jullie geen oplossing kunnen vinden na een eerlijke poging
• Er sprake is van pesten of gemeen gedrag
• Je je onveilig voelt

Een volwassene erbij halen is niet verklikken - het is hulp zoeken! 🤝

De beste oplossingen zijn win-win oplossingen waarbij iedereen blij is:

Win-lose (vermijden): Één persoon krijgt zijn zin, de ander niet Lose-lose (vermijden): Niemand krijgt zijn zin Win-win (nastreven): Iedereen krijgt (een deel van) wat hij/zij wil

Voorbeeld: Twee vrienden willen allebei de laatste koek.

• Win-lose: Eén vriend eet de hele koek
• Lose-lose: Niemand mag de koek
• Win-win: Ze delen de koek of sparen hem voor een speciaal moment

Voor jezelf:

• Ademhalingsoefeningen om kalm te blijven
• Tel tot tien voor je reageert
• Denk na voor je praat

Voor anderen:

• Gebruik "ik"-zinnen in plaats van "jij"-zinnen
• Luister naar hun verhaal
• Zoek naar overeenkomsten

Voor oplossingen:

• Brainstorm zonder kritiek
• Denk buiten de kaders
• Zoek compromissen

Onthoud: Conflicten zijn niet leuk, maar ze zijn wel leerkansen! Elke keer dat je een conflict oplost, word je beter in samenwerken en communiceren. 🌟