Gezondheid & Leefstijl: Persoonlijke Gezondheidsconcepten – Groep 4

Elke dag maak je keuzes die invloed hebben op hoe je lichaam zich voelt en werkt. Deze keuzes noemen we gezonde gewoonten, en ze zijn net zo belangrijk als het poetsen van je tanden! 🦷

Je lichaam is 's ochtends als een auto zonder benzine – het heeft brandstof nodig om te kunnen rijden! Ontbijten is de belangrijkste maaltijd van de dag omdat het je lichaam de energie geeft die het nodig heeft. Zonder een goed ontbijt voel je je moe en kun je moeilijk opletten op school.

Een gezond ontbijt bestaat uit voeding die je lichaam helpt groeien en sterk blijven. Denk aan brood met pindakaas 🥜, yoghurt met fruit 🍓, of havermout met banaan 🍌. Deze voedingsmiddelen geven je lichaam verschillende soorten energie die het nodig heeft.

Spelen is niet alleen leuk – het is ook heel belangrijk voor je gezondheid! Maar veilig spelen betekent dat je nadenkt voordat je iets doet. Op de speelplaats betekent dit dat je:

• Wacht tot glijbanen vrij zijn voordat je naar beneden glijdt
• Goed vasthoudt aan klimrekken
• Niet duwt of te wild doet met andere kinderen
• Speeltoestellen gebruikt zoals bedoeld

Veilig spelen betekent ook dat je lichamelijk actief bent, wat je spieren sterker maakt en je hart gezond houdt. Bewegen helpt je lichaam groeien en ontwikkelen zoals het hoort.

Je hoofd en hersenen zijn de belangrijkste onderdelen van je lichaam – ze controleren alles wat je doet! Daarom moet je ze altijd beschermen door een helm te dragen wanneer je fietst 🚴‍♀️, skatet, of andere activiteiten doet waarbij je kunt vallen.

Een helm werkt als een beschermende schaal rond je hoofd. Als je valt, vangt de helm de klap op zodat je hoofd veilig blijft. Het kan lijken alsof een helm ongemakkelijk is, maar een hoofdblessure is veel erger dan een beetje ongemak!

Je lichaam is gemaakt om te bewegen! Matige tot intensieve lichaamsbeweging betekent activiteiten waarbij je hart sneller klopt en je een beetje buiten adem raakt. Dit kunnen activiteiten zijn zoals:

• Hardlopen of rennen 🏃‍♂️
• Fietsen
• Zwemmen 🏊‍♀️
• Voetbal of ander teamsporten spelen ⚽
• Touwtjespringen

Wanneer je beweegt, wordt je hart sterker, net zoals andere spieren sterker worden wanneer je ze gebruikt. Een sterk hart kan beter bloed rondpompen, wat betekent dat alle onderdelen van je lichaam de zuurstof krijgen die ze nodig hebben.

Iedereen wil veilig en gezond blijven, en gelukkig zijn er veel manieren om jezelf te beschermen! Door veiligheidsregels te leren en te volgen, kun je veel verwondingen voorkomen. Het is als een superheld zijn voor je eigen lichaam! 🦸‍♀️

Water kan heel leuk zijn om in te spelen, maar het kan ook gevaarlijk zijn als je niet voorzichtig bent. Waterveiligheid betekent dat je altijd slimme keuzes maakt rond water:

• Ga nooit alleen zwemmen – zorg dat er altijd een volwassene bij is 👨‍👩‍👧
• Draag zwembandjes of een zwemvest als je nog niet goed kunt zwemmen 🏊‍♀️
• Loop niet hard rond zwembaden omdat het oppervlak glad kan zijn
• Spring nooit in onbekend water – je weet niet hoe diep het is
• Luister altijd naar de regels van zwembadmedewerkers

Water in Nederland kan ook betekenen kanalen, vijvers en de zee. Deze zijn vaak veel gevaarlijker dan zwembaden omdat er stromingen kunnen zijn die je meesleuren.

Verkeersveiligheid is super belangrijk omdat auto's veel groter en sneller zijn dan jij! Als voetganger moet je altijd goed opletten:

• Stop altijd bij een stoeprand en kijk goed naar links, rechts, en weer naar links 👀
• Gebruik zebrapaden en verkeerslichten
• Loop op het trottoir, niet op de weg
• Draag lichte kleding of reflecterende strips in het donker
• Let op auto's die achteruit rijden op parkeerplaatsen

In Nederland hebben we goede fietspaden, maar je moet nog steeds voorzichtig zijn. Auto's moeten uitkijken voor voetgangers, maar jij moet ook uitkijken voor auto's!

Fietsen is een van de populairste manieren om rond te komen in Nederland! 🚲 Maar om veilig te fietsen, moet je de verkeersregels kennen en volgen:

• Draag altijd een helm om je hoofd te beschermen
• Rijd op fietspaden, niet op de weg
• Stop voor rode verkeerslichten en geef voorrang waar nodig
• Zorg dat je fiets goede remmen en verlichting heeft
• Kijk altijd goed voor je oversteekt
• Fiets niet te snel, vooral in drukke gebieden

Je fiets heeft ook onderhoud nodig om veilig te blijven. Controleer regelmatig of je banden genoeg lucht hebben en of je remmen goed werken.

Soms kunnen mensen gedrag vertonen dat niet oké is. Het is belangrijk dat je leert om onveilig gedrag te herkennen zodat je jezelf kunt beschermen:

• Als iemand je aanraakt op een manier die je niet prettig vindt
• Als iemand je vraagt om geheimen te bewaren over dingen die je ongemakkelijk maken
• Als iemand je probeert mee te nemen zonder toestemming van je ouders
• Als iemand gemeen tegen je doet of je pijn probeert te doen

Vertrouw altijd op je gevoel – als iets niet goed voelt, is het waarschijnlijk niet goed. Vertel het meteen aan een volwassene die je vertrouwt.

Je lichaam is als een geweldige fabriek die 24 uur per dag werkt om je gezond en sterk te houden! 🏭 Er zijn drie heel belangrijke onderdelen die samenwerken om je lichaam te laten functioneren: je hart, je longen en je spieren. Laten we ontdekken wat elk onderdeel doet!

Je hart is ongeveer zo groot als je vuist en zit in je borst, een beetje naar links. Het is de hardst werkende spier van je hele lichaam! Je hart klopt ongeveer 100.000 keer per dag – dat is meer dan één keer per seconde! 💓

Je hart werkt als een pomp die bloed door je hele lichaam pompt. Dit bloed bevat belangrijke dingen die elk onderdeel van je lichaam nodig heeft:

• Zuurstof uit je longen
• Voedingsstoffen uit het eten dat je eet
• Stoffen die helpen verwondingen te genezen
• Afvalstoffen die weggebracht moeten worden

Je kunt je hartslag voelen door je vingers op je pols of hals te leggen. Probeer het maar eens! Als je rent of speelt, klopt je hart sneller omdat je lichaam dan meer zuurstof nodig heeft.

Je hebt twee longen in je borst, één aan elke kant van je hart. Ze lijken een beetje op roze sponsen die kunnen opblazen en leeglopen. 🫁 Je longen hebben een heel belangrijke taak: ze halen zuurstof uit de lucht die je inademt!

Hier is hoe ademhaling werkt:

1. Inademen: Je longen vullen zich met lucht die zuurstof bevat
2. Zuurstof uitwisselen: Je longen geven de zuurstof aan je bloed
3. Uitademen: Je longen blazen de lucht uit die niet meer nuttig is

Je ademhaling gebeurt automatisch – je hoeft er niet over na te denken! Maar wanneer je beweegt of sport, gaan je longen sneller werken omdat je lichaam dan meer zuurstof nodig heeft. Daarom adem je sneller als je gerend hebt.

Schone lucht is belangrijk voor gezonde longen. Daarom is roken zo slecht – het maakt je longen vies en maakt het moeilijker om goed te ademen.

Je hebt meer dan 600 spieren in je lichaam! Ze zitten overal: in je armen, benen, buik, rug, en zelfs in je gezicht. Spieren hebben één hoofdtaak: beweging mogelijk maken. 💪

Er zijn verschillende soorten spieren:

• Skeletspieren: Deze zijn verbonden met je botten en helpen je bewegen, zoals lopen, springen en grijpen
• Gladde spieren: Deze zitten in je ingewanden en werken automatisch
• Hartspier: Dit is je hart zelf, dat automatisch klopt

Spieren werken door samen te trekken (korter te worden) en te ontspannen. Wanneer je arm buigt, trekt de spier aan de voorkant samen terwijl de spier aan de achterkant ontspant.

Deze drie systemen werken als een team om je lichaam gezond te houden, vooral wanneer je beweegt:

1. Je spieren hebben zuurstof nodig om te kunnen werken
2. Je longen halen zuurstof uit de lucht
3. Je hart pompt het bloed met zuurstof naar je spieren
4. Je spieren gebruiken de zuurstof om energie te maken voor beweging

Wanneer je sport of speelt, werken alle drie systemen harder. Je hart klopt sneller, je ademt dieper, en je spieren worden sterker. Dit is waarom lichaamsbeweging zo goed voor je is!

Cardiovasculair betekent 'hart en bloedvaten'. Om je hart, longen en spieren gezond te houden, kun je dagelijks dingen doen:

• Bewegen: Hardlopen, fietsen, zwemmen of sporten
• Gezond eten: Fruit, groenten en voedsel dat je lichaam helpt groeien
• Genoeg slapen: Je lichaam herstelt zich tijdens de slaap
• Water drinken: Je lichaam heeft water nodig om goed te functioneren 💧

Er zijn veel geweldige volwassenen om je heen die je willen helpen gezond en veilig te blijven! 👥 Deze mensen hebben speciale kennis en ervaring waarmee ze jou en je familie kunnen ondersteunen. Het is belangrijk om te weten wie deze mensen zijn en wanneer je ze om hulp kunt vragen.

Je familie kent je het beste en zorgt elke dag voor je gezondheid. Dit kunnen verschillende mensen zijn:

• Ouders of verzorgers: Zij zorgen voor je dagelijkse behoeften zoals eten, slapen en veiligheid 👨‍👩‍👧‍👦
• Broers en zussen: Zij kunnen je helpen en beschermen, vooral als ze ouder zijn
• Grootouders: Zij hebben veel ervaring en wijsheid om te delen
• Andere familieleden: Tantes, ooms, en neven die om je geven

Je familie helpt je door:

• Gezonde maaltijden voor je te maken
• Ervoor te zorgen dat je genoeg slaap krijgt
• Je naar de dokter te brengen als je ziek bent
• Je veiligheidsregels te leren
• Je te troosten als je verdrietig of bang bent

Op school zijn er veel mensen die ervoor zorgen dat je veilig en gezond blijft:

• Je leraar: Helpt je leren en let op of je je goed voelt 👩‍🏫
• Schoolverpleegkundige: Zorgt voor je als je je niet lekker voelt of gewond bent
• Schoolleider: Zorgt ervoor dat de school een veilige plek is
• Conciërge: Houdt het schoolgebouw veilig en schoon
• Schoolpsycholoog of counselor: Helpt je als je zorgen hebt

Deze mensen zijn er elke schooldag om je te helpen. Ze zijn getraind om kinderen te helpen en weten wat ze moeten doen in verschillende situaties.

Hulpverleners zijn mensen met speciale training om anderen te helpen in noodsituaties of met gezondheidsproblemen:

• Dokters: Helpen je gezond blijven en maken je beter als je ziek bent 👩‍⚕️
• Tandartsen: Zorgen ervoor dat je tanden en mond gezond blijven
• Verpleegkundigen: Assisteren dokters en geven directe zorg
• Politieagenten: Beschermen mensen en zorgen voor veiligheid 👮‍♂️
• Brandweerlieden: Helpen bij branden en andere noodsituaties 🚒
• Ambulancepersoneel: Brengt zieke of gewonde mensen naar het ziekenhuis

Deze mensen hebben jarenlang gestudeerd om te leren hoe ze mensen kunnen helpen. Je hoeft niet bang voor ze te zijn – ze willen je alleen maar helpen!

Het internet kan een leuke plek zijn om te leren en te spelen, maar soms kunnen er verdachte of nare dingen gebeuren. Het is belangrijk om te weten aan wie je dit kunt melden:

• Vertel het eerst aan je ouders of verzorgers – zij weten het beste hoe ze je kunnen beschermen
• Leraren op school kunnen je helpen als iets op school gebeurt
• Politie als iemand je probeert te kwetsen of bedreigt
• Meldpunt internet voor verdachte websites of gedrag online

Verdacht internetgedrag kan zijn:

• Iemand die je persoonlijke informatie vraagt (zoals je adres of telefoonnummer)
• Mensen die je vragen om foto's van jezelf te sturen
• Websites die je bang maken of ongemakkelijk laten voelen
• Pesten of gemene berichten van andere kinderen

Het is altijd oké om hulp te vragen! Soms denken kinderen dat ze alles zelf moeten oplossen, maar dat is niet waar. Hier zijn situaties waarin je hulp moet vragen:

• Als je je ziek of pijn voelt
• Als je je onveilig voelt
• Als iemand gemeen tegen je doet
• Als je problemen hebt die te groot lijken om alleen op te lossen
• Als je vragen hebt over je lichaam of gezondheid

De beste manier om hulp te vragen is door eerlijk te zijn over wat er gebeurt. Je hoeft je niet te schamen – volwassenen zijn er om je te helpen, niet om je in de problemen te brengen.

Elke dag maak je tientallen keuzes die invloed hebben op je gezondheid en veiligheid! 🌅 Sommige keuzes lijken klein, maar samen maken ze een groot verschil in hoe je je voelt en hoe gezond je blijft. Het is als het bouwen van een puzzel – elk stukje telt mee!

Een veilige omgeving is een plek waar je je beschermd en comfortabel voelt. Je kunt helpen om veilige plekken te maken en te herkennen:

Thuis veilig maken:

• Zorg dat je speelgoed opgeruimd is zodat niemand erover valt
• Vertel je ouders als je iets kapots of gevaarlijks ziet 🏠
• Volg de huisregels die je ouders hebben gemaakt voor je veiligheid
• Weet waar belangrijke telefoonnummers zijn voor noodsituaties

Op school veilig zijn:

• Volg de schoolregels en luister naar je leraren
• Speel op een vriendelijke manier met andere kinderen
• Vertel een volwassene als je je onveilig voelt
• Gebruik speeltoestellen op de juiste manier

Buitenshuis veilig blijven:

• Blijf bij je ouders of verzorgers in drukke plaatsen
• Kijk goed uit bij het oversteken van straten
• Ga niet met vreemden mee, zelfs als ze aardig lijken
• Speel in gebieden waar volwassenen je kunnen zien

Hulp vragen is een belangrijke vaardigheid! Het betekent niet dat je zwak bent – het betekent dat je slim bent en weet wanneer je ondersteuning nodig hebt:

Situaties waarin je hulp moet vragen:

• Als je je ziek voelt of pijn hebt
• Als je iets niet begrijpt of niet weet hoe iets moet
• Als er een noodsituatie is (brand, ongeluk, iemand is gewond)
• Als iemand je bang maakt of ongemakkelijk laat voelen
• Als je verloren bent of de weg niet meer weet

Hoe je hulp vraagt:

• Wees eerlijk over wat er aan de hand is
• Vertel een volwassene die je vertrouwt
• Gebruik duidelijke woorden om uit te leggen wat je nodig hebt
• Blijf kalm en luister naar de instructies die je krijgt

Het internet en televisie kunnen geweldige manieren zijn om te leren en plezier te hebben, maar je moet verstandige keuzes maken over wat je bekijkt:

Veilige websites herkennen:

• Websites die speciaal voor kinderen gemaakt zijn 👶
• Sites die je ouders hebben goedgekeurd
• Educatieve websites van bekende organisaties
• Websites zonder nare advertenties of enge inhoud

Onveilige websites vermijden:

• Sites die je persoonlijke informatie vragen
• Websites met gewelddadige of beangstigende inhoud
• Plekken waar vreemden je proberen te benaderen
• Sites die je vragen om geld of om iets te kopen

Goede tv-programma's kiezen:

• Programma's die geschikt zijn voor jouw leeftijd
• Shows die je iets leren of je laten lachen
• Programma's die respect tonen voor anderen
• Series die geen nachtmerries of angst veroorzaken

Kleine dagelijkse acties kunnen een groot verschil maken voor je gezondheid:

Ochtendroutine:

• Een gezond ontbijt eten om energie te krijgen 🥣
• Je tanden poetsen om ze schoon te houden
• Je aankleden met schone kleren
• Een positieve instelling hebben voor de dag

Tijdens de dag:

• Genoeg water drinken (8 glazen per dag is een goed doel) 💧
• Gezonde snacks kiezen zoals fruit of noten
• Pauzes nemen van schermtijd
• Vriendelijk zijn tegen anderen

Avondroutine:

• Een gezonde avondmaaltijd eten met je familie
• Je speelgoed opruimen
• Je tanden poetsen voordat je gaat slapen
• Op tijd naar bed gaan om genoeg slaap te krijgen (10-11 uur voor groep 4)

Leren om goede beslissingen te nemen is als een superkracht die sterker wordt hoe meer je het oefent! Voor elke keuze kun je jezelf vragen stellen:

• "Is dit veilig voor mij en anderen?"
• "Helpt dit mijn lichaam gezond te blijven?"
• "Zou een volwassene die ik vertrouw deze keuze goedkeuren?"
• "Hoe zal ik me hierna voelen?"

Als je antwoord op deze vragen positief is, dan maak je waarschijnlijk een goede keuze! 👍

De mensen die het dichtst bij je staan hebben een grote invloed op de keuzes die je maakt! 👥 Dit is normaal en vaak heel goed, omdat mensen die van je houden willen dat je veilig en gezond bent. Maar het is ook belangrijk om te begrijpen hoe deze invloed werkt.

Je familie is waarschijnlijk de grootste invloed op je dagelijkse gezondheidskeuzes. Ze doen dit op veel verschillende manieren:

Huisregels voor veiligheid: Je ouders maken regels om je te beschermen, ook al lijken ze soms vervelend. Deze regels zijn gebaseerd op liefde en zorg voor je veiligheid:

• "Poets je tanden voordat je naar bed gaat" 🦷
• "Draag een helm als je gaat fietsen"
• "Vraag toestemming voordat je ergens naartoe gaat"
• "Geen snoep vlak voor het avondeten"
• "Handen wassen na het toiletbezoek"

Deze regels lijken misschien simpel, maar ze leren je consistente gezonde gewoonten. Consistentie betekent dat je iets elke dag doet, waardoor het een natuurlijke gewoonte wordt.

Familietradities en gewoonten: Je familie heeft ook gewoonten die invloed hebben op je gezondheid:

• Welk soort eten er thuis gegeten wordt
• Hoe veel tijd er besteed wordt aan bewegen of sport
• Hoe vroeg je naar bed gaat
• Hoe vaak je naar de dokter of tandarts gaat
• Hoe er gepraat wordt over problemen en gevoelens

Als je familie gezonde gewoonten heeft, word je daar automatisch in meegenomen. Dat is een groot voordeel!

Vrienden zijn super belangrijk en kunnen je helpen goede keuzes te maken, maar soms kunnen ze je ook verleiden tot minder goede keuzes:

Positieve invloed van vrienden:

• Ze moedigen je aan om mee te doen met sport en spel 🏃‍♀️
• Ze delen gezonde snacks met je
• Ze helpen je als je je verdrietig of bang voelt
• Ze respecteren je als je "nee" zegt tegen iets wat niet veilig is
• Ze zijn eerlijk tegen je over belangrijke dingen

Wanneer vrienden minder goede invloed hebben:

• Als ze je uitdagen om gevaarlijke dingen te doen
• Als ze je uitlachen omdat je voorzichtig bent
• Als ze je vragen om te liegen tegen volwassenen
• Als ze gemeen zijn tegen andere kinderen
• Als ze je pushen om dingen te doen waar je je niet goed bij voelt

Het is belangrijk om te leren wanneer je je vrienden kunt volgen en wanneer je beter je eigen keuze kunt maken.

Eerlijk zijn en anderen met respect behandelen zijn twee van de belangrijkste waarden die je kunt leren:

Waarom eerlijkheid belangrijk is:

• Volwassenen kunnen je alleen helpen als ze weten wat er echt aan de hand is
• Liegen maakt problemen meestal groter in plaats van kleiner
• Eerlijkheid bouwt vertrouwen op met mensen die van je houden
• Je voelt je beter over jezelf als je eerlijk bent

Hoe je respect toont:

• Luisteren als anderen praten 👂
• Vriendelijke woorden gebruiken, ook als je boos bent
• De spullen van anderen voorzichtig behandelen
• Rekening houden met de gevoelens van anderen
• "Alsjeblieft" en "dank je wel" zeggen

Wanneer je eerlijk bent en respect toont, leren anderen je te vertrouwen. Dit betekent dat ze je meer vrijheid geven en eerder naar je luisteren als je hulp nodig hebt.

Kijk om je heen naar mensen die goede voorbeelden zijn van gezond leven:

• Familieleden die regelmatig sporten en gezond eten
• Vrienden die vriendelijk zijn tegen iedereen
• Leraren die geduldig en hulpvaardig zijn
• Volwassenen die eerlijk zijn en hun beloftes nakomen

Je kunt veel leren door te kijken naar hoe deze mensen keuzes maken en zich gedragen. Probeer de goede dingen die je ziet na te doen!

Het is niet altijd gemakkelijk om te weten of iemands invloed goed voor je is. Hier zijn enkele vragen die je kunt stellen:

• "Helpt dit me om veiliger te zijn?"
• "Zal dit me helpen om gezonder te worden?"
• "Zou een volwassene die ik vertrouw trots op me zijn?"
• "Respecteert deze persoon mijn gevoelens en meningen?"
• "Voel ik me goed over mezelf na tijd met deze persoon?"

Als je antwoord "ja" is op deze vragen, dan is de invloed waarschijnlijk positief. Als je antwoord "nee" is, dan is het misschien tijd om je keuzes te heroverwegen.

Je huis moet de veiligste plek ter wereld voor je zijn! 🏠 Daar kun je ontspannen, spelen en groeien zonder je zorgen te maken. Maar een veilig thuis ontstaat niet vanzelf – het vraagt om planning, voorzichtigheid en samenwerking van het hele gezin.

In elk huis zijn er producten en stoffen die gevaarlijk kunnen zijn, vooral voor kinderen. Het is belangrijk dat deze veilig worden opgeborgen:

Schoonmaakmiddelen en chemicaliën:

• Bleekmiddel, afwasmiddel en andere schoonmaakproducten kunnen giftig zijn 🧽
• Deze moeten in hoge kastjes staan waar kinderen niet bij kunnen
• Nooit mengen van verschillende schoonmaakmiddelen
• Altijd in de originele verpakking laten en nooit in drinkbekers doen

Medicijnen:

• Alle medicijnen, ook vitamines, kunnen gevaarlijk zijn in grote hoeveelheden 💊
• Medicijnkastjes moeten afgesloten zijn
• Neem nooit medicijnen zonder toestemming van je ouders
• Oude medicijnen moeten weggegooid worden bij de apotheek

Gereedschap en scherpe voorwerpen:

• Messen, scharen en ander gereedschap moeten veilig opgeborgen worden
• Elektrisch gereedschap moet uitgeschakeld en weggelegd worden
• Kinderen mogen alleen onder toezicht met scherpe voorwerpen werken

Andere gevaarlijke items:

• Lucifers en aanstekers 🔥
• Kleine voorwerpen waar kinderen in kunnen stikken
• Plastic zakken (verstikkingsgevaar)
• Batterijen (vooral knoopcelbatterijen)

Elk gezin moet noodplannen hebben voor verschillende gevaarlijke situaties. In Nederland kunnen verschillende noodgevallen voorkomen:

Brand in huis: Brand is een van de gevaarlijkste situaties thuis. Jullie brandplan moet deze onderdelen hebben:

• Rookmelders in elk belangrijk deel van het huis 🚨
• Vluchtroutes – twee verschillende wegen om uit elk deel van het huis te komen
• Verzamelpunt buiten waar iedereen naartoe gaat
• Telefoonnummer 112 voor de brandweer
• Oefenen van het brandplan zodat iedereen weet wat te doen

Belangrijke brandregels:

• Nooit teruggaan naar binnen voor spullen
• Kruipen onder de rook
• Deuren aanraken voordat je ze opent – als ze heet zijn, een andere route zoeken

Stormweer en noodweer: Nederland kan last hebben van zware stormen, vooral in de winter:

• Binnen blijven tijdens onweer en zware wind
• Weg van ramen blijven bij storm
• Zaklamp en batterijen klaar hebben als de stroom uitvalt
• Noodvoedsel en water in huis hebben
• Radio om noodberichten te kunnen horen

Overstromingen: Sommige delen van Nederland kunnen overstromen:

• Hoger in huis gaan als er water komt
• Nooit door hoog water lopen – het kan veel sterker zijn dan het lijkt
• Luisteren naar autoriteiten over evacuatie-instructies
• Noodspullen op een hoge, droge plek bewaren

Veiligheid thuis is een teameffort – iedereen in het gezin heeft een rol:

Wat jij kunt doen:

• Je speelgoed opruimen zodat niemand erover valt
• Je ouders vertellen als je iets kapots of gevaarlijks ziet
• Huisregels volgen, ook als je ouders er niet zijn
• Vragen stellen als je niet weet of iets veilig is
• Andere kinderen in het gezin helpen veilig te zijn

Wat je ouders doen:

• Reguliere veiligheidscontroles in huis
• Onderhoud van rookmelders en andere veiligheidsapparatuur
• Het maken en oefenen van noodplannen
• Het veilig opbergen van gevaarlijke items
• Het onderwijzen van veiligheidsregels

Wat iedereen samen doet:

• Regelmatig praten over veiligheid en verbeteringen
• Noodplannen oefenen zodat ze automatisch worden
• Op elkaar letten en helpen
• Problemen bespreken in plaats van ze verbergen

Elke kamer in huis heeft zijn eigen veiligheidsuitdagingen:

Keuken:

• Fornuis en oven kunnen heel heet worden 🔥
• Messen en andere scherpe keukengerei
• Glijdende vloeren door gemorst water of voedsel
• Elektrische apparaten die nat kunnen worden

Badkamer:

• Gladde vloeren en bad/douche
• Elektrische apparaten nabij water
• Medicijnen en schoonmaakmiddelen
• Heet water uit de kraan

Woonkamer:

• Elektrische snoeren waar je over kunt struikelen
• Scherpe hoeken van tafels en kasten
• Zware voorwerpen die kunnen vallen

Slaapkamers:

• Speelgoed op de vloer
• Ramen en balkons
• Kleine voorwerpen

Door bewust te zijn van deze risico's in elke kamer, kun je helpen je huis veiliger te maken!

Het internet en schermen zijn geweldige hulpmiddelen voor leren en plezier, maar je moet weten hoe je ze veilig en gezond kunt gebruiken! 💻 Net zoals je verkeersregels leert voor veiligheid op straat, zijn er belangrijke regels voor veiligheid online.

Persoonlijke informatie is informatie die specifiek over jou gaat. Deze informatie is waardevol en moet beschermd worden, net zoals je je speelgoed beschermt:

Wat is persoonlijke informatie:

• Je volledige naam
• Je adres en telefoonnummer 📞
• De naam van je school
• Je geboortedatum
• Foto's van jezelf of je familie
• Wachtwoorden en gebruikersnamen
• Waar je ouders werken
• Wanneer je ouders niet thuis zijn

Waarom je deze informatie geheim moet houden:

• Vreemden kunnen deze informatie gebruiken om je te vinden
• Dieven kunnen de informatie gebruiken om je familie te beroven
• Gemene mensen kunnen de informatie gebruiken om je te pesten
• Oplichters kunnen zich voordoen als iemand die je kent

Veilige online gewoonten:

• Deel nooit persoonlijke informatie in chatrooms of op websites
• Gebruik alleen voornamen of bijnamen online
• Vertel je ouders altijd voordat je ergens aanmeldt
• Maak nooit afspraken om iemand te ontmoeten die je alleen online kent

Cyberpesten is wanneer iemand het internet gebruikt om andere mensen pijn te doen of bang te maken. Het is net zo erg als pesten op school, maar het kan 24 uur per dag gebeuren:

Vormen van cyberpesten:

• Gemene berichten sturen via chat of email 📱
• Nare dingen over iemand posten op websites
• Vervelende foto's of video's delen zonder toestemming
• Iemand uitsluiten van online groepen
• Zich voordoen als iemand anders om problemen te veroorzaken

Wat je moet doen als je gepest wordt:

1. Niet terugpesten – dit maakt het alleen maar erger
2. Screenshots maken van de gemene berichten als bewijs
3. De persoon blokkeren zodat ze je geen berichten meer kunnen sturen
4. Het meteen vertellen aan je ouders of een leraar
5. Jezelf er niet de schuld van geven – pesten is nooit jouw schuld

Wat je moet doen als je ziet dat iemand anders gepest wordt:

• Help de persoon door het te melden aan een volwassene
• Wees vriendelijk tegen de persoon die gepest wordt
• Doe niet mee met het pesten, zelfs als anderen dat wel doen
• Vertel de pester dat zijn gedrag niet oké is (alleen als het veilig is)

Ongepaste inhoud is materiaal op internet dat niet geschikt is voor kinderen. Het kan je bang maken, verdrietig maken, of je verkeerde ideeën geven:

Soorten ongepaste inhoud:

• Gewelddadige beelden of video's 😰
• Enge verhalen of plaatjes die nachtmerries kunnen veroorzaken
• Ongeschikte foto's of video's van mensen
• Gemene commentaren over verschillende groepen mensen
• Valse informatie die niet waar is

Hoe je ongepaste inhoud kunt vermijden:

• Gebruik alleen websites die je ouders hebben goedgekeurd
• Vraag hulp als je per ongeluk op een enge website komt
• Klik niet op advertenties of pop-ups
• Let op waarschuwingen over leeftijdsgrenzen
• Vertrouw op je gevoel – als iets niet goed voelt, stop ermee

Wat te doen als je ongepaste inhoud tegenkomt:

1. Stop meteen met kijken
2. Sluit de website of app
3. Vertel het aan je ouders – je krijgt geen problemen
4. Praat erover als je bang of verward bent

Schermtijd is de tijd die je besteedt aan kijken naar telefoons, tablets, computers en tv. Te veel schermtijd kan slecht zijn voor je gezondheid:

Hoe te veel schermtijd je kan schaden:

Je ogen: 👀

• Kunnen moe en droog worden
• Je kunt hoofdpijn krijgen
• Je ogen kunnen pijn doen van te veel licht
• Je kunt moeite krijgen met zien op afstand

Je slaap: 😴

• Schermen maken je hersenen wakker vlak voor bedtijd
• Je kunt moeite hebben met inslapen
• Je slaap is minder diep en rustgevend
• Je voelt je de volgende dag moe

Je geestelijke gezondheid:

• Te veel schermtijd kan je onrustig maken
• Je kunt minder geduld hebben
• Je kunt moeite hebben met concentreren
• Je mist sociale interactie met familie en vrienden

Gezonde schermtijd regels:

• 20-20-20 regel: Elke 20 minuten, kijk 20 seconden naar iets 20 meter weg
• Geen schermen 1 uur voor bedtijd
• Maak pauzes voor bewegen en buitenspelen
• Gebruik schermen samen met familie wanneer mogelijk
• Zet timers om bij te houden hoeveel tijd je gebruikt

Het internet kan een fantastisch hulpmiddel zijn voor leren als je het verstandig gebruikt:

Geweldige websites voor kinderen:

• Educatieve spelletjes en activiteiten
• Video's die schoolonderwerpen uitleggen
• Virtuele museumbezoeken
• Programma's waarmee je kunt tekenen of muziek maken
• Veilige chatrooms voor kinderen met toezicht

Onthoud: het internet is een hulpmiddel, net als een fiets of een boek. Als je het veilig en verstandig gebruikt, kan het je helpen leren, groeien en plezier hebben! 🌟

Een van de belangrijkste vaardigheden die je kunt leren is weten wanneer je een probleem zelf kunt oplossen en wanneer je hulp van een volwassene nodig hebt! 🤝 Dit is als het verschil weten tussen een klein pleistertje en een doktersbezoek.

Er zijn veel dagelijkse keuzes die je als kind van groep 4 zelf kunt maken, omdat ze veilig zijn en je de gevolgen kunt overzien:

Persoonlijke verzorging:

• Welke kleren je aantrekt (zolang ze geschikt zijn voor het weer) 👕
• Of je je haar in een staart doet of los laat
• Welke gezonde snack je kiest uit de opties die je ouders hebben gegeven
• Of je binnen of buiten speelt (als beide veilig zijn)

School en vriendschappen:

• Met welke vrienden je speelt tijdens de pauze
• Welk boek je leest tijdens het stille lezen
• Of je meedoet met een spelletje of liever iets anders doet
• Welke kleur potlood je gebruikt voor een tekening

Kleine problemen oplossen:

• Je speelgoed opruimen als het verspreid ligt
• Een ander spelletje kiezen als het eerste saai wordt
• Een trui aantrekken als je het koud hebt
• Een glas water drinken als je dorst hebt 💧

Er zijn ook veel situaties waarin het verstandig is om hulp te vragen. Dit betekent niet dat je zwak bent – het betekent dat je slim bent!

Gezondheidsproblemen:

• Als je je ziek voelt of pijn hebt
• Als je gewond bent, zelfs bij kleine wondjes
• Als je medicijnen nodig denkt te hebben
• Als je vragen hebt over je lichaam of hoe het werkt

Veiligheidssituaties:

• Als je iemand ziet die gewond is
• Als er een noodsituatie is (brand, ongeluk) 🚨
• Als je verdwaald bent of de weg niet weet
• Als iemand je bang maakt of ongemakkelijk laat voelen

Problemen met andere mensen:

• Als je gepest wordt of iemand anders ziet gepest worden
• Als je ruzie hebt die je niet kunt oplossen
• Als iemand je vraagt om iets te doen wat niet veilig lijkt
• Als je zorgen hebt over een vriend of familielid

Herkennen wanneer een vriend hulp nodig heeft is een belangrijke vaardigheid. Vrienden vertellen niet altijd rechtstreeks dat ze problemen hebben, maar er zijn signalen waar je op kunt letten:

Fysieke signalen:

• Je vriend ziet er moe uit of valt tijdens het spelen in slaap 😴
• Hij of zij heeft vaak hoofdpijn of buikpijn
• Je vriend heeft blauwe plekken die hij/zij niet kan uitleggen
• Plotseling slechter eten of helemaal niet eten

Emotionele signalen:

• Je vriend is plotseling verdrietig of boos zonder duidelijke reden
• Hij of zij wil niet meer meedoen met activiteiten die voorheen leuk waren
• Je vriend lijkt bang of nerveus, vooral rond bepaalde mensen
• Plotselinge veranderingen in gedrag of persoonlijkheid

Sociale signalen:

• Je vriend wil plotseling niemand meer zien
• Hij of zij praat niet meer over thuis of familie
• Je vriend lijkt geheimen te hebben die hem/haar van streek maken
• Vermijdt bepaalde mensen of plaatsen

Wat je kunt doen om te helpen:

1. Wees een goede luisteraar – laat je vriend weten dat je er bent
2. Oordeel niet – wees begripvol, zelfs als je het niet helemaal begrijpt
3. Moedig aan om hulp te zoeken – help je vriend praten met een vertrouwde volwassene
4. Vertel het aan een volwassene als je denkt dat je vriend in gevaar is
5. Blijf een goede vriend – laat zien dat je om hem of haar geeft

Niet alle plekken en mensen zijn even veilig. Het is belangrijk om te leren veilige keuzes te maken:

Veilige omgevingen herkennen:

• Plekken waar volwassenen aanwezig zijn die je vertrouwt
• Goed verlichte gebieden waar andere mensen je kunnen zien
• Plaatsen waar je familie weet waar je bent
• Omgevingen met duidelijke regels en structuur

Veilige volwassenen herkennen:

• Mensen die je ouders kennen en vertrouwen 👨‍👩‍👧‍👦
• Volwassenen die hun beloftes nakomen
• Mensen die je vragen respecteren wanneer je "nee" zegt
• Volwassenen die je niet vragen om geheimen te bewaren
• Mensen in officiële rollen zoals leraren, politieagenten, dokters

Je lichaam en geest geven je vaak signalen over situaties. Leer om naar deze signalen te luisteren:

Goede gevoelens:

• Je voelt je ontspannen en gelukkig
• Je hart klopt normaal
• Je hebt zin om te blijven waar je bent
• Je voelt je veilig en beschermd

Waarschuwingssignalen:

• Je buik voelt raar of gespannen aan
• Je hart klopt sneller dan normaal
• Je hebt zin om weg te rennen
• Je voelt je ongemakkelijk of bang

Als je lichaam je waarschuwingssignalen geeft, vertrouw erop! Het is beter om voorzichtig te zijn en hulp te vragen dan spijt te hebben later.

Wanneer je een probleem hebt, zijn er meestal meerdere manieren om het op te lossen! 💡 Het is als een puzzel – je moet verschillende stukjes proberen tot je de juiste oplossing vindt. Leren om goede oplossingen te bedenken helpt je om veiliger en gezonder te blijven.

Veiligheidsuitrusting is speciaal ontworpen om je lichaam te beschermen. Het is als een harnas voor ridders, maar dan voor gewone kinderen zoals jij!

Fietshelmen: bescherming voor je belangrijkste onderdeel 🚴‍♀️ Je hersenen controleren alles wat je doet, dus ze verdienen de beste bescherming:

• Een helm absorbeert de klap als je valt
• Zorg dat de helm goed past – niet te los, niet te strak
• Vervang een helm altijd na een val, ook als hij er goed uitziet
• Kies een helm met vrolijke kleuren zodat auto's je beter zien
• Draag je helm altijd, ook voor korte ritjes

Zwemvesten en drijfhulpmiddelen: 🏊‍♀️ Water kan onvoorspelbaar zijn, dus extra drijfvermogen helpt je veilig te blijven:

• Draag altijd een zwemvest in open water (meren, rivieren, zee)
• Zwembandjes zijn goed voor het zwembad onder toezicht
• Controleer of drijfhulpmiddelen de juiste maat hebben
• Zelfs met een zwemvest moet er altijd een volwassene bij zijn
• Leer zwemmen zodat je uiteindelijk minder hulpmiddelen nodig hebt

Andere belangrijke veiligheidsuitrusting:

• Knieën en elleboogbeschermers voor skaten of skateboarden
• Reflecterende kleding in het donker
• Handschoenen bij koud weer om bevriezing te voorkomen
• Zonnebril en zonnebrandcrème om je huid te beschermen ☀️

Samenwerken betekent dat je met anderen werkt om een doel te bereiken. Twee hoofden denken beter dan één!

Voordelen van samenwerken:

• Andere mensen hebben misschien ideeën waar jij niet aan gedacht hebt
• Je kunt taken verdelen zodat het minder werk is voor iedereen
• Je leert van de ervaring en kennis van anderen
• Het is leuker om problemen samen op te lossen
• Je hebt emotionele steun van je teamgenoten

Goede communicatie bij probleem oplossen:

Luisteren: 👂

• Geef anderen de kans om hun ideeën te delen
• Stel vragen als je iets niet begrijpt
• Let op gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal
• Onderbreek niet wanneer iemand anders praat

Duidelijk praten:

• Gebruik woorden die iedereen kan begrijpen
• Leg je ideeën stap voor stap uit
• Geef voorbeelden om je punt duidelijk te maken
• Herhaal belangrijke punten

Respectvol zijn:

• Lach niet om andermans ideeën, zelfs als ze raar lijken
• Bedank mensen voor hun bijdrage
• Wees eerlijk maar vriendelijk als je het ergens niet mee eens bent
• Zoek naar compromissen waar iedereen tevreden mee is

Soms zijn de beste oplossingen niet de eerste die je bedenkt. Creatief denken helpt je betere keuzes maken:

Voorbeeld probleem: Je wilt buiten spelen maar het regent 🌧️

Gewone oplossing: Binnen blijven en tv kijken

Creatieve oplossingen:

• Een hindernisbaan maken in de woonkamer
• Dansen op muziek voor lichaamsbeweging
• Yoga of stretching oefeningen doen
• Helpen met huishoudelijk werk als vorm van beweging
• Een bewegingsspel bedenken zoals "vloer is lava"

Voorbeeld probleem: Je vriend wil niet meer spelen en lijkt verdrietig

Gewone oplossing: Gewoon wegwandelen

Creatieve oplossingen:

• Vragen wat er aan de hand is en luisteren
• Een vrolijk activiteit voorstellen die hij/zij leuk vindt
• Een kaart of tekening maken om hem/haar op te vrolijken
• Een volwassene vragen om te helpen
• Gewoon naast je vriend zitten zodat hij/zij weet dat je er bent

Voordat je een oplossing kiest, kun je de "Veiligheidstest" doen:

1. Is het veilig voor mij? 🛡️
2. Is het veilig voor anderen?
3. Zou een volwassene die ik vertrouw dit goedkeuren?
4. Voel ik me goed over deze keuze?
5. Helpt dit het probleem echt oplossen?

Als je "ja" kunt antwoorden op alle vijf de vragen, dan heb je waarschijnlijk een goede oplossing gevonden!

Soms kies je een oplossing die niet werkt. Dat is normaal en deel van het leren! Het belangrijkste is wat je doet nadat je een fout hebt gemaakt:

• Geef toe dat je oplossing niet werkte
• Denk na over wat er fout ging
• Vraag om hulp als je het niet kunt uitvogelen
• Probeer een nieuwe oplossing met wat je geleerd hebt
• Wees niet te hard voor jezelf – iedereen maakt fouten!

Elke fout is een kans om te leren en volgende keer een betere keuze te maken. De slimste mensen zijn niet degenen die nooit fouten maken, maar degenen die leren van hun fouten! 🌟

Elke keuze die je maakt heeft gevolgen – dingen die erna gebeuren! 🎯 Soms zijn de gevolgen goed en soms zijn ze niet zo leuk. Leren om na te denken over gevolgen voordat je iets doet, helpt je betere beslissingen te maken.

Wanneer je goede keuzes maakt voor je gezondheid, gebeuren er meestal positieve dingen:

Thuisblijven wanneer je ziek bent: Als je ziek bent maar toch naar school gaat, kan er het volgende gebeuren:

• Je wordt nog zieker omdat je lichaam niet kan rusten 😷
• Je geeft je ziekte door aan je vrienden en leraren
• Je kunt niet goed opletten omdat je je rot voelt
• Andere kinderen worden ook ziek en missen school

Maar als je thuisblijft wanneer je ziek bent:

• Je lichaam krijgt rust en wordt sneller beter ✨
• Je vrienden en leraren blijven gezond
• Je voelt je veel beter wanneer je terugkomt naar school
• Je laat zien dat je om anderen geeft

Regelmatig je handen wassen: Wanneer je je handen regelmatig wast:

• Je krijgt minder vaak verkoudheid en buikgriep
• Je houdt ziektekiemen van je eten af 🧼
• Je ruikt schoon en fris
• Je geeft een goed voorbeeld aan andere kinderen

Gezond eten kiezen: Wanneer je gezonde voeding kiest:

• Je hebt meer energie om te spelen en te leren
• Je lichaam groeit sterk en gezond 💪
• Je tanden blijven sterk en wit
• Je voelt je vrolijk en alert

Wanneer je minder goede keuzes maakt, kunnen de gevolgen vervelend zijn:

Niet luisteren naar veiligheidsregels:

• Je kunt gewond raken of anderen pijn doen
• Volwassenen vertrouwen je minder en geven je minder vrijheid
• Je vrienden willen misschien niet meer met je spelen als je te wild doet
• Je moet misschien naar de dokter of het ziekenhuis

Niet eerlijk zijn tegen volwassenen:

• Volwassenen kunnen je niet helpen als ze niet weten wat er echt aan de hand is
• Je krijgt mogelijk meer problemen dan als je meteen eerlijk was geweest
• Mensen gaan je minder vertrouwen 😔
• Je voelt je schuldig en verdrietig vanbinnen

Je keuzes hebben niet alleen gevolgen voor jezelf, maar ook voor andere mensen om je heen:

Positieve effecten op anderen: Wanneer je goede keuzes maakt:

• Je familie voelt zich trots op je 👨‍👩‍👧‍👦
• Je vrienden leren van je goede voorbeeld
• Leraren kunnen zich concentreren op lesgeven in plaats van gedragsproblemen
• Jongere kinderen kijken naar je op en willen zijn zoals jij
• De hele klas wordt een veiligere en vrolijkere plek

Negatieve effecten op anderen: Wanneer je slechte keuzes maakt:

• Je ouders maken zich zorgen over je veiligheid
• Vrienden kunnen gewond raken door jouw keuzes
• Andere kinderen in de klas worden afgeleid van hun werk
• Leraren moeten tijd besteden aan het oplossen van problemen
• Mensen om je heen voelen zich minder veilig

Een van de beste manieren om goede keuzes te maken is door vooruit te denken over mogelijke gevolgen:

Stappen voor het maken van goede keuzes:

1. Stop en denk na voordat je iets doet ⏸️
2. Vraag jezelf af: "Wat zou er kunnen gebeuren als ik dit doe?"
3. Denk aan verschillende mogelijkheden – zowel goede als slechte
4. Overweeg hoe je keuze anderen beïnvloedt
5. Kies de optie met de beste gevolgen

Voorbeeld: Je vriend vraagt je om van een hoge muur te springen

Mogelijke gevolgen van springen:

• Je zou je been kunnen breken
• Je zou pijn kunnen doen aan je rug
• Je zou in het ziekenhuis kunnen belanden
• Je ouders zouden zich zorgen maken
• Je zou een tijd lang niet kunnen spelen

Mogelijke gevolgen van niet springen:

• Je blijft veilig en ongewond
• Je geeft een goed voorbeeld aan je vriend
• Je kunt blijven spelen en plezier hebben
• Je ouders zijn trots dat je een veilige keuze maakte

In dit geval is de keuze duidelijk – niet springen heeft veel betere gevolgen!

Soms maak je een keuze en zijn de gevolgen anders dan je verwachtte. Dat is oké en deel van het leren! Het belangrijkste is wat je doet met die ervaring:

Als de gevolgen goed waren:

• Onthoud wat je deed zodat je het weer kunt doen
• Deel je goede keuze met anderen
• Voel je trots op jezelf voor het maken van een slimme beslissing 🌟

Als de gevolgen slecht waren:

• Denk na over wat je anders zou kunnen doen
• Vraag om hulp om de situatie te verbeteren
• Zeg sorry tegen mensen die pijn hebben gedaan
• Maak een plan om het volgende keer beter te doen

Onthoud: de slimste mensen zijn niet degenen die nooit fouten maken, maar degenen die leren van de gevolgen van hun keuzes!

Doelen zijn als een kaart die je helpt te komen waar je wilt zijn! 🗺️ Ze geven je iets om naartoe te werken en helpen je gezondere gewoonten te ontwikkelen. In groep 4 kun je al leren hoe je doelen kunt maken en bereiken.

Korte doelen zijn dingen die je snel kunt bereiken, meestal binnen een dag of een week. Lange doelen duren langer en kunnen weken of maanden duren:

Voorbeelden van korte doelen (dagelijks):

• Vandaag mijn tanden twee keer poetsen 🦷
• Een heel glas water drinken bij de lunch
• 30 minuten buiten spelen na school
• Mijn handen wassen voordat ik ga eten
• Op tijd naar bed gaan vanavond

Voorbeelden van korte doelen (wekelijks):

• Deze week elke dag mijn ontbijt opeten
• Drie keer naar buiten gaan om te spelen
• Elke dag mijn speelgoed opruimen
• Twee nieuwe gezonde snacks proberen

Voorbeelden van lange doelen (maandelijks):

• Een hele maand lang elke dag fruit eten 🍎
• Leren hoe je veilig kunt oversteken
• Sterker worden door elke dag te bewegen
• Een nieuw buitenspel leren met vrienden
• Genoeg slapen om niet moe te zijn op school

Alles wat je elke dag doet, heeft invloed op hoe gezond je bent. Het is als waterdruppels die een emmer vullen – elke druppel telt mee!

Ochtendactiviteiten die je dag goed starten:

• Ontbijten geeft je energie voor de hele dag ⚡
• Tanden poetsen houdt je mond gezond
• Aankleding beschermt je tegen het weer
• Positief denken zorgt voor een vrolijke dag

Activiteiten tijdens de dag:

• Water drinken houdt je lichaam gehydrateerd 💧
• Gezonde snacks geven je energie om te leren
• Bewegen maakt je spieren sterker
• Vriendelijk zijn zorgt voor goede vriendschappen

Avondactiviteiten die je helpen herstellen:

• Gezond avondeten helpt je lichaam groeien
• Speelgoed opruimen houdt je omgeving veilig
• Tanden poetsen beschermt tegen gaatjes
• Op tijd slapen geeft je lichaam rust

Wanneer je elke dag goede keuzes maakt bij deze activiteiten, voelt je lichaam zich beter en ben je gezonder!

Het is belangrijk om realistische doelen te maken – doelen die uitdagend zijn maar wel mogelijk:

Kenmerken van goede doelen:

Specifiek: In plaats van "gezonder eten" kun je zeggen "elke dag twee stukken fruit eten" 🍌

Meetbaar: Je moet kunnen zien of je je doel hebt behaald. "Elke dag 30 minuten bewegen" is beter dan "meer bewegen"

Haalbaar: Begin klein. Als je nu nooit sport, is "elke dag een uur sporten" te veel. Begin met 15 minuten.

Relevant: Je doel moet belangrijk zijn voor jouw gezondheid en leven.

Tijdgebonden: Geef jezelf een duidelijke tijd. "Deze week" of "deze maand" werkt beter dan "ooit".

Voorbeelden van slechte doelen:

• "Gezonder zijn" (te vaag)
• "Nooit meer snoep eten" (te streng)
• "De sterkste van de klas worden" (misschien niet haalbaar)

Voorbeelden van goede doelen:

• "Deze week elke dag mijn lunch opeten"
• "Drie keer deze week 20 minuten buiten spelen" 🏃‍♀️
• "Elke avond voor 8 uur mijn tanden poetsen"

Doelen hebben helpt je op veel manieren:

Motivatie: Doelen geven je iets om naartoe te werken. Het is leuker om te oefenen als je weet waarom je het doet! 🎯

Voortgang zien: Met doelen kun je zien hoe je vooruitgaat. Dit geeft je een goed gevoel en moedigt je aan om door te gaan.

Goede gewoonten ontwikkelen: Als je elke dag hetzelfde doel nastreeft, wordt het een automatische gewoonte.

Zelfvertrouwen: Als je doelen bereikt, voel je je trots en zelfverzekerd. Dit helpt je grotere doelen aan te gaan.

Problemen oplossen: Doelen helpen je focussen op oplossingen in plaats van problemen.

Het is belangrijk om je voortgang bij te houden zodat je kunt zien hoe goed je het doet:

Manieren om voortgang bij te houden:

• Stickers op een kalender voor elke dag dat je je doel behaalt ⭐
• Een grafiek die laat zien hoe je vooruitgaat
• Foto's van gezonde maaltijden die je hebt gegeten
• Een dagboek waarin je schrijft hoe je je voelt
• Samen tellen met je ouders of leraar

Jezelf belonen wanneer je doelen behaalt:

• Extra speeltijd buiten
• Een leuk uitje met familie
• Een nieuw boek of klein speelgoed 🎁
• Extra verhaal voor het slapengaan
• Trots vertellen aan oma en opa

Onthoud: het belangrijkste is niet perfectie, maar vooruitgang! Elke kleine stap naar je doel telt mee. 🌟

Samen werken om een doel te bereiken is een van de leukste manieren om gezondere gewoonten te leren! 👫 Wanneer je hele klas hetzelfde doel heeft, kunnen jullie elkaar helpen, aanmoedigen en samen vieren. Dit heet teamwork en het is een superkracht!

Een goed klasdoel is iets dat iedereen kan doen, ongeacht hoe groot, sterk of snel ze zijn. Het moet ook iets zijn dat jullie op school kunnen oefenen:

Perfecte klassendoelen:

Handen wassen na toiletbezoek en voor het eten: 🧼

• Iedereen kan dit doen
• Het is heel belangrijk voor gezondheid
• Jullie kunnen elkaar eraan herinneren
• Je kunt de resultaten zien (minder kinderen die ziek worden)

Rustig lopen in de gang:

• Houdt iedereen veilig
• Laat respect zien voor andere klassen
• Kan geoefend worden elke keer dat jullie naar buiten gaan
• Leraren en andere volwassenen zullen trots op jullie zijn

Je hand opsteken voordat je praat:

• Zorgt ervoor dat iedereen kan leren
• Toont respect voor klasgenoten
• Helpt je leraar betere lessen geven
• Maakt de klas een kalme plek om te zijn

Elke dag fruit eten tijdens de pauze:

• Geeft iedereen energie 🍎
• Helpt lichamen groeien en sterk worden
• Ouders kunnen helpen door fruit mee te geven
• Jullie kunnen nieuwe vruchten samen proberen

Teammaten zijn betekent dat je anderen helpt slagen, niet alleen jezelf:

Manieren om klasgenoten te helpen:

Vriendelijke herinneringen geven:

• "Vergeet je niet je handen te wassen?" (op een aardige manier) 😊
• "Wil je samen rustig naar buiten lopen?"
• "Heb je fruit bij je voor de pauze?"

Een goed voorbeeld geven:

• Doe zelf altijd wat jullie als klas hebben afgesproken
• Laat zien hoe je het op de juiste manier doet
• Wees enthousiast over het klasdoel

Positief zijn:

• Zeg "goed gedaan!" als je ziet dat iemand het doel volgt
• Focus op vooruitgang, niet op perfectie
• Help mensen opstaan als ze een foutje maken
• Deel je eigen uitdagingen zodat anderen zich niet alleen voelen

Inclusief zijn:

• Zorg dat iedereen meedoet, niet alleen je beste vrienden
• Help kinderen die het moeilijk vinden
• Vier de successen van iedereen, niet alleen de jouwe

Samen voortgang bijhouden maakt het doel echte werkelijkheid en laat iedereen zien hoe goed jullie het doen:

Visuele manieren om voortgang te volgen:

Klassengrafiek: 📊

• Een grote grafiek aan de muur waar iedereen kan zien
• Elke dag kleurt jullie een deel in als het doel behaald is
• Gebruik vrolijke kleuren die jullie allemaal leuk vinden
• Laat zien hoeveel dagen jullie al succesvol zijn geweest

Stickersysteem:

• Elke leerling krijgt een sticker als het doel bereikt is ⭐
• Verzamel stickers voor klassendoelen
• Gebruik verschillende stickers voor verschillende doelen
• Maak een speciale plek om alle stickers te bewaren

Fotoalbum van succes:

• Maak foto's van de klas die gezonde keuzes maakt 📸
• Foto's van iedereen die fruit eet of rustig loopt
• Maak een collage van alle goede momenten
• Laat ouders en andere klassen jullie succes zien

Teltabellen:

• Hou bij hoeveel dagen achter elkaar jullie het doel behalen
• Tel hoeveel kinderen elke dag meedoen
• Maak competities tussen verschillende gedragingen

Soms gaat het niet goed met het klasdoel. Dat is normaal en jullie kunnen het samen oplossen:

Veelvoorkomende problemen en oplossingen:

"Sommige kinderen vergeten het steeds"

• Maak geheugensteuntjes zoals posters of tekens
• Kies "geheugenbuddies" die elkaar herinneren
• Oefen het doel meer tijdens de dag
• Vraag de leraar om extra herinneringen

"Het is saai geworden"

• Voeg een leuk element toe (liedjes, spelletjes)
• Verander hoe jullie voortgang bijhouden
• Stel een nieuwe uitdaging binnen hetzelfde doel
• Plan een speciale viering voor volgende week

"Niet iedereen doet mee"

• Praat in een klasgesprek over waarom het doel belangrijk is
• Vraag wat anderen zouden helpen mee te doen
• Zorg dat het doel niet te moeilijk is voor sommige kinderen
• Focus op aanmoediging in plaats van kritiek

Wanneer jullie een klasdoel bereiken, is het tijd om te vieren! Vieren laat iedereen zien dat harde werk wordt beloond:

Leuke manieren om te vieren:

Speciale activiteiten: 🎉

• Extra pauze buiten
• Een dans- of muziekfeestje in de klas
• Een leuk spelletje spelen
• Een verhaal of film kijken

Erkenning krijgen:

• Vertel andere klassen over jullie succes
• Laat de directeur weten hoe goed jullie het doen
• Stuur een brief naar huis om ouders trots te maken
• Maak een poster over jullie prestatie

Kleine beloningen:

• Speciale stickers of certificaten
• Extra keuzetijd tijdens de dag
• Een lekkere gezonde traktatie
• Foto's voor het klassenboek

Onthoud: het belangrijkste van een klasdoel is niet alleen het bereiken van het doel, maar ook leren samenwerken en goede gewoonten ontwikkelen die jullie hele leven zullen helpen! 🌟

Iedereen verdient zich veilig te voelen, en als dat niet zo is, zijn er belangrijke stappen die je kunt nemen om jezelf en anderen te beschermen! 🔒 Het belangrijkste is om te weten wat onveilige situaties zijn en hoe je erop moet reageren.

Onveilige situaties zijn momenten waarin je of iemand anders pijn zou kunnen krijgen. Je lichaam geeft je vaak waarschuwingssignalen dat iets niet klopt:

Lichamelijke signalen dat je onveilig bent:

• Je buik voelt raar of gespannen 🤢
• Je hart klopt sneller dan normaal
• Je handen trillen of je zweet
• Je hebt zin om weg te rennen
• Je voelt je duizelig of misselijk

Situaties die onveilig kunnen zijn:

Vreemden die te vriendelijk zijn:

• Iemand die je niet kent vraagt je om mee te komen
• Een volwassene biedt je snoep of cadeaus aan zonder reden 🍭
• Iemand vraagt je om in hun auto te stappen
• Een vreemde vraagt waar je woont of naar school gaat

Bekende personen die verkeerd gedrag vertonen:

• Een volwassene vraagt je om geheimen te bewaren die je ongemakkelijk maken
• Iemand raakt je aan op plekken die je privé vindt
• Een persoon wordt boos en dreigt je pijn te doen
• Iemand probeert je over te halen dingen te doen die niet veilig zijn

Gevaarlijke omgevingen:

• Plekken waar geen andere mensen zijn om je te helpen
• Gebieden met kapotte dingen waar je je kunt bezeren
• Situaties met vuur, water of hoge plekken zonder bescherming 🔥
• Plaatsen waar volwassenen dingen doen die niet mogen

De allerwichtigste reactie op elke onveilige situatie is het vertellen aan een volwassene die je vertrouwt. Dit is nooit verkeerd, zelfs als je later ontdekt dat er geen echt gevaar was:

Wie zijn vertrouwde volwassenen:

• Je ouders of verzorgers 👨‍👩‍👧‍👦
• Je leraar of andere schoolmedewerkers
• Familieleden zoals opa, oma, tantes, ooms
• Buren die je familie goed kent
• Politieagenten, brandweerlieden, of andere hulpverleners

Hoe je het vertelt:

• Wees eerlijk over wat er gebeurd is
• Vertel alle details die je kunt herinneren
• Vraag om hulp – zeg dat je bang bent of je onveilig voelt
• Blijf bij de volwassene tot het probleem opgelost is
• Vertel het nog een keer aan een andere volwassene als de eerste je niet gelooft

Belangrijke boodschap: Je krijgt nooit de schuld als je een volwassene vertelt over een onveilige situatie. Volwassenen zijn er om je te beschermen, niet om je in de problemen te brengen!

Soms moet je snel weggaan uit een gevaarlijke situatie. Het is belangrijk om te weten wanneer en hoe je dit moet doen:

Wanneer je moet wegrennen:

• Als iemand probeert je mee te nemen tegen je wil 🏃‍♀️
• Als je in direct fysiek gevaar bent
• Als een volwassene je probeert aan te raken op een manier die niet oké is
• Als er een noodsituatie is zoals brand of een ongeluk

Waar naartoe rennen:

• Naar andere mensen die je kunnen helpen
• Naar een openbare plek zoals een winkel of bibliotheek
• Naar huis als je weet dat er iemand is
• Naar school als je in de buurt bent
• Naar een politiebureau of brandweerkazerne

Hoe veilig weg te komen:

• Maak veel lawaai door te schreeuwen "Help me!" of "Dit is niet mijn papa/mama!"
• Ren naar plekken met veel mensen waar iemand je kan helpen
• Vertel meteen aan de eerste veilige volwassene wat er gebeurd is
• Blijf bij die volwassene tot je familie of politie komt

Soms heb je hulp nodig met veiligheidsuitrusting zoals riemen, helmen, of andere beschermende spullen. Het is altijd oké om hulp te vragen! 🆘

Situaties waarin je hulp moet vragen:

In de auto:

• Als je je autogordel niet vast krijgt
• Als de gordel te los of te strak zit
• Als je niet goed in je autostoel past
• Als er iets kapot is aan je veiligheidsuitrusting

Op het water:

• Als je zwemvest niet goed zit 🏊‍♀️
• Als je een reddingsboot nodig hebt
• Als je bang bent in het water
• Als je ziet dat iemand anders in gevaar is in het water

Bij het fietsen:

• Als je helm niet goed past of kapot is
• Als je hulp nodig hebt bij het oversteken van een drukke weg 🚴‍♀️
• Als je fiets niet goed werkt
• Als je de weg kwijt bent

Andere veiligheidssituaties:

• Als je handzeep nodig hebt bij een openbare wc
• Als je niet bij een hoog voorwerp kunt voor veiligheid
• Als je niet weet hoe je iets veilig moet doen

Je stem is een van je beste beschermingsmiddelen! Leren hoe je effectief om hulp roept kan levens redden:

Wanneer je luid moet roepen:

• Als je in direct gevaar bent
• Als je ziet dat iemand anders hulp nodig heeft
• Als je verdwaald bent en geen bekende volwassene kunt vinden
• Als er een noodsituatie is

Wat je moet roepen:

• "Help!" of "Hulp!" 📢
• "Brand!" als er echt brand is
• "Dit is niet mijn ouder!" als een vreemde je probeert mee te nemen
• "Bel de politie!" in ernstige situaties
• "Er is een ongeluk!" als iemand gewond is

Hoe je effectief om hulp roept:

• Gebruik je luidste stem – dit is niet het moment om beleefd te fluisteren
• Herhaal je roep meerdere keren
• Wijs naar mensen om hun aandacht te trekken
• Blijf roepen tot iemand komt helpen
• Vertel specifiek wat er aan de hand is als mensen komen

Als je ziet dat iemand anders in een onveilige situatie is, kun je ook helpen:

Manieren om anderen te helpen:

• Vertel meteen een volwassene wat je ziet
• Roep om hulp als de situatie urgent is
• Blijf bij de persoon die hulp nodig heeft als het veilig is
• Wees vriendelijk en laat ze weten dat je om ze geeft
• Volg instructies van volwassenen die komen helpen

Wat je NIET moet doen:

• Jezelf in gevaar brengen om iemand anders te helpen
• De situatie proberen op te lossen zonder volwassen hulp
• Wegrennen en het negeren
• Andere kinderen vertellen maar geen volwassenen

Onthoud: jouw veiligheid komt eerst. Je kunt anderen het beste helpen door ervoor te zorgen dat jij veilig bent en dan de juiste hulp te halen! 🌟